Page 442 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12

CEVAP ANAHTARLARI
Barbaros – Onların ganimet olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Etkinlik No.: 100
Bunu da nereden çıkardınız?
1. a) Olası cevaplar: Romanları değerlendirmek için nesnel bir Grup – Değiller mi?
bakış açısına sahip olmak gerekir. Romanlarda karakterlerle Barbaros – Onların hepsi Gırnata Emirliği için kullanılacak.
böyle bir ilişki kurulması okuyucuyu nesnellikten uzaklaştı-
rır. Okuyucu, olayları sadece tek yönlü olarak görür ve roma- Etkinlik No.: 102
nın anlatmak istediğini tam olarak kavrayamaz. Bu yüzden 1. Olası cevap: Gökyüzünün gri renge boyandığı bir sonbahar gü-
romana tarafsız bakmak ve romanı bu gözle değerlendirmek nüydü. Burası sarının değişik tonlarıyla donanmıştı âdeta. Kalın
gerekir.
gövdeli, asırlık çınar ağaçlarının içinden kuşların tatlı nağmele-
Roman, oluşumu itibarıyla kurmaca bir metindir. Bu gerçe- ri duyuluyordu. Zaman zaman atlarımızın dinlenebilmesi için
ğin farkında olan okurun duygu, düşünce ve hayal dünyasına kırmızı, turuncu ve sarı yapraklar arasından sessiz adımlarla
hitap eder. Romanın kendine özgü atmosferinin içine giren yürüyorduk. İleride akan derenin sesini duyuyorduk. Adanın
okurun, karakterle arkadaş olması, kimi zaman kendisini içine doğru uzayıp giden üzeri sarı yapraklarla donanmış toprak
karakterlerden biri ya da birkaçı ile özdeşleştirmesi müm- yol, sonsuza kadar devam ediyordu sanki. Rüzgârın savurduğu
kündür. Bu, romanın etkileyiciliğinin, akılda kalıcılığının da kurumuş yapraklar eşsiz bir güzellik sunuyordu bize.
bir yansımasıdır. Dolayısıyla bu durum okurun romana ba- 2. Olası cevap: Uzun ve yorucu yolculuktan sonra etrafı ağaçlarla
kışının, onunla ilgili üreteceği düşünce ve yargıların olumlu çevrili konağa gelmiştik. Amcamın konağı bütün sessizliğiyle ve
olmasında etkili olacaktır. ihtişamıyla ayaktaydı. Arabacı yavaşlayınca inmeye hazırlandım.
b) Olası cevap: Bana göre yazar, düşüncesini karakter üzerinden Heyecanla kapıya yöneldim. Kapıyı açan amcamdı. Yıllar amca-
yansıtmıştır. Okuyucunun romanı içselleştirmesini istemiştir. mı çok değiştirmişti. Birbirimizi hasretle sarıldık. Amcam göz-
Bu sebeple de okuyucu ile romandaki karakterlerin arkadaş lerindeki heyecan ve sevinç ışıltılarıyla beni içeri davet etti. İçeri
olması gerektiğini romanında belirtmiştir. girdiğimde mutlu yüzlerle karşılanmıştım. Konağın içine yayılan
2. Olası cevap: Bu tür yazılar yaşam tecrübeleri ile doludur. İnsan- yemek kokuları beni benden almıştı. Samimiyet dolu bir sohbet
lar bu hayat öykülerini okudukları zaman kişisel olarak belli bir eşliğinde yemeklerimizi yedik. Bu ortam, bu samimiyet, bu hu-
bakış açısına sahip olurlar. Yazarlar yaşadıklarından edindikleri zur beni çok daha mutlu etmişti.
izlenimleri insanlar ile paylaşırlar. Böylelikle bunları okuyan 3. a) Olası cevap:
herkes daha az hata yapar, olgu ve olaylara farklı açılardan bakar. Amcam ve Şükran onlar için yaptıklarımdan dolayı çok mut-
3. Olası cevap: Yazarın üçüncü bir şahıs gibi düşüncelerini ifade lulardı. Amcam:
etmesi romana ayrı bir tat, zenginlik ve farklılık kazandırmıştır. – Bizim için yaptıklarından dolayı sana ne kadar teşekkür et-
Aynı zamanda böyle bir anlatım olayların okuyucuya sunumunu
inandırıcı hâle getirecektir. Okuyucu böylelikle romanda yaşa- sek azdır. Sağ ol evladım.
nanları daha iyi kavrayacaktır. Bu durum bana göre okuyucunun Hemen ardından Şükran yorgun ama minnettar gözlerle bana
ilgisini çeker ve okuyucuyu romana daha çok yaklaştırır. bakarak:
4. Olası cevap: İnsanlar kararsız kaldıklarında zihnen yıpranırlar. – Bu iyiliğini hiçbir zaman unutmayacağız, dedi.
Karar verme süreçleri uzadığı takdirde bundan hem kendileri hem – Ziyanı yok, ben yardımcı oldukça kendimi daha mutlu ve
de çevreleri etkilenir. Kararsız kalan insanlar çevrelerine de faydalı huzurlu hissediyorum, dedim.
olamazlar. Karar verme aşamasında zaman kaybı yaşarlar ve bu b) Olası cevap:
durum yaşam kalitelerini düşürür. Kararsızlığın metindeki kulla-
nımıyla tereddütün kişide yarattığı olumsuz ve yıpratıcı duygular Metinde yer alan diyaloglarla olayın akışı kahramanlara bıra-
anlatıcının ifadelerinde de hissedilmektedir. kılır ve anlatım ilgi çekici hâle gelmiş olur. Böylece okuyucu
metindeki olayın içine girer.
Etkinlik No.: 101
4. Olası cevap: Fiziksel betimleme: Babam uzun boylu, yeşil gözlü,
1. Olası cevap: Kendi kendimize konuşmak garip karşılansa da araş- geniş omuzlu bir insandır. Elleri büyük, yüzü geniştir. İşlerini
tırmalar kendi kendimize konuşmanın hafızayı güçlendirdiğini yaparken kendinden emin tavırlar sergiler. İşlerini hâlledince
ve dikkatin yoğunlaşmasını sağladığını belirtiyor. İnsan kimi za- yüzünde sevinç ifadesi belirir. Konuşurken gözlerini heyecanla
man yalnız kalmak, düşüncelerini yalnızca kendisiyle paylaşmak açar.
ihtiyacı duyar. Bu yüzden kendi kendiyle konuşur. Ruhsal betimleme: Babam cesur ve iyimserdir. Çevresindekile-
re yardım etmekten, onların sorunlarını çözmekten büyük zevk
2. Olası cevap: Karakterin duygu ve düşünceleri kendi ağzından ve- alır. Olaylara yaklaşımı soğukkanlıdır. Zaman zaman karamsar
rilmiştir. Bu teknik karakterin iç dünyasının okuyucu tarafından bir ruh hâline bürünmesine karşın çoğunlukla iyimser ve ne is-
anlaşılmasında önemli yer tutar. Biz bu teknikle kahramanın iç tediğini bilen biridir.
dünyasına girebilmekteyiz.
Etkinlik No.: 103
3. Olası cevap: Anlatıcı kendi kendine soru sorarak sohbet havası
oluşturmaktadır. Bu durum kahraman-anlatıcının duygu ve dü- 1. Olası cevap: Su çok sakin ve berraktı. Karıncalar bile gelip bu
şüncelerini öğrenmemizi sağlamaktadır. durgun sudan rahatlıkla su içebilirdi. Güneş ışınları suyun dibine
4. Olası cevap: Türkü metne hem bir hareket hem de derinlik ka- inerek oradaki çakıl taşlarını bile parlatıyordu. Güneş âdeta gök-
zandırmıştır. Kahraman, türküyü kendi duygu ve düşüncelerine yüzü tavanına asılı bir lamba gibi tüm dünyayı aydınlatıyordu.
göre şekillendirmiştir. Bu türküden kahramanın duygu ve dü- 2. a) Olası cevap: Metinde sıralı cümleler fazlasıyla kullanılmıştır.
şüncelerine ulaşabiliyoruz. Bana göre bu cümleler metnin akıcı bir hâlde ifade edilmesini
5. Olası cevap: sağlamıştır. Aynı zamanda düzyazıda şiirsel bir anlatım kısa
Barbaros: – Hoş geldiniz ağalar. cümlelerle ifade edilmiştir.
Grup – Hoş bulduk, sana söyleyeceklerimiz var. b) Olası cevap: Bana göre kullanılan deyimler, kelime grupları ve
Barboros: – Buraya kadar yorulma nedeniniz nedir? kısa cümleler okuyucunun romana olan ilgisini artırmıştır. Bu
Grup – Ganimetten ve Hayrettin Paşa’nın verdiği altınlardan al- tür cümleler ile okuyucu sıkılmadan romanı okumuştur. Akıcı
mak istiyoruz. ve şiirsel olması okuyucuda olumlu izlenimler bırakmıştır.

441