Page 445 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
ile araba yarışları düzenlenmesinin veya bilgisayara yazılar yaz- Etkinlik No.: 111
dırılabilmesinin de oldukça önemli bir keşif olduğunu düşünü-
yorum. Bir de zihin gücü ile insanın, hayatına yön verebileceği 1. Olası cevap: Yazarın Türk tarihine ilgili biri olduğu söylenebi-
üzerine yapılan çalışmalar oldukça ilgimi çekiyor. Bu çalışmalar, lir. Eserlerinde Türk hâkimiyetini konu edinmesi ve bunu bir
insanın beynine hükmederek algılarını geliştirmesini sağlayabi- roman dizisi şeklinde gerçekleştirmesi yazarın tarihe duyduğu
lir. Bu sayede insanların iç dünyalarında hem mutluluğa hem merakın da göstergesidir. Ayrıca yazarın milliyetçilik akımın-
de başarı kavramlarına yeni tanımlamalar getirebileceğini umu- dan etkilendiği ve tarih bilgisinin de gayet iyi olduğu bilgisine
yorum. Ayrıca beyne hükmedebilmek, hastalıkları yenmede de ulaşılabilir. Araştırmacı bir kişiliğe sahip olduğu söylenebilir.
etkili olabilir. Çünkü tarihî romanlar her ne kadar tarihin bir kurgu içinde
2. Olası cevap: Vücudun herhangi bir noktasında nükseden kanser verilmesi şeklinde düşünülse de tarihî bilgilerin de romana ser-
piştirilmesi gerekir. Bunun için de tarihin araştırılması, doğru
oluşumlarını bir taramada, erkenden tespit edebilecek bir cihaz kaynakların taranması gerekir.
hayal ediyorum. Bu sayede erken teşhis imkânı bulan hastaların
iyileşmeleri mümkün olabilir. 2. Olası cevap: Tarihî olayların edebî eserlerde işlenmesi, konunun
farklı kitleler tarafından da okunmasını sağlayacak ve olay, daha
3. Olası cevap: geniş bir çevre tarafından bilinecektir. Elbette tarihî gerçekliği
Türkiye’deki tüm okulların hafta ortasında -çarşamba günü- oku- konu edinen edebî eserlerde bu olaya kurmaca unsurlar katıla-
la gitmek yerine kendilerine tanımlanan bir alanda ekim dikim caktır. Bu da ona farklı bir boyut kazandıracaktır. Dolayısıyla ta-
faaliyetlerinde bulunarak Türkiye’nin güzelleşmesine katkıda rihî olayların olduğu gibi anlatıldığı öğretici metinleri okumak-
bulunacak ve tabiat varlıklarının devamlılığını sağlayacak bir tan zevk almayan okuyucular için bu tip edebî metinlerin varlığı
çalışmayı organize etmek isterdim. Çünkü bana kalırsa bu, ya- bir zenginlik olarak görülebilir.
şadığımız dünyaya olan borcumuzdur. Ve toprağa dokundukça
kendi tabiatımızı da terbiye edebiliriz. 3. Olası cevap:
4. Olası cevap: • Sesi, dağ yamaçlarından dökülen suları andırıyordu: temiz ve
yaramazdı.
Yine mor yağmurlar başlamıştı. O sabah korku içinde uyandım. • Sav-Tekin, Alpaslan için uçsuz bucaksız bir ovaydı; dağdı, tepey-
Yoksa o gün geldi mi, diye düşündüm. O gün bugün mü? Minik di, ormandı, suyu serin derelerdi.
kızım önceki gün yedi yaşına basmıştı. Dünya yönetiminin son • Sarı Hoca Alpaslan için hep bir çadır içiydi, ama onsuz daracık,
yasalarına göre yedi yaşındaki her çocuk, o renksiz binalara git- karanlık, bunaltıcı bir çadır içi, içinde Sarı Hoca olunca hele de
meye, artık o ruhsuz binalarda yaşamaya ve yeni bir isimlehayır konuşunca bir büyürdü, bir genişlerdi bir yükselirdi ki Alpaslan
bir numarayla hayatını sürdürmeye mecburdu. Bunu nasıl ya- da şaşardı; Sav-Tekin amcasının kırlarından başka büyük oldu-
pabilecektim? Güvenlik görevlileri kapıya geldiğinde kızımı alıp ğunu, başka güzel güzelleştiğini hissederdi.
götürmelerine nasıl göz yumacaktım?
4. Olası cevaplar:
Etkinlik No.: 110 Evet, katılıyorum. Sanatta millî bir yön olması gerektiğine inanı-
yorum. Çünkü sanatçı, içinde yaşadığı toplumun aynasıdır. Bu
1. Olası cevap: nedenle içinde bulunduğu toplumu tüm gerçekliği ile yansıta-
Osman Bey’in görüşlerinden bir işe girişildiğinde duraklama bilmelidir. Onda gördüğü bir çirkinliği bile güzelleştirebilmeli,
göstermeden sonuna kadar çabalamak, herkesin inancına say- kalemini halkının refahı için kullanmalıdır.
gı göstermek, insanlar arasında din, soy bakımından hiçbir
üstünlük tanımamak, baş olayım diyenlerin çevresindekilerin Hayır, katılmıyorum. Sanat evrenseldir. Dolayısıyla sadece millî
hepsinden daha akıllı, daha bilgili, daha cesur olması gerektiği duygularla yazılmamalı; tüm insanlığı ilgilendiren konular, tüm
hususlarına katılıyorum. Çünkü bunlar bir yöneticide bulun- insanlığa hitap eden bir dille yazılmalıdır. Bu şekilde mutluluk
ması gereken özelliklerdir. Baş olayım diyenlerin daha korkak ve huzur gibi evrensel duygular bütün insanlığa hitap edecek
olması, batmış köylerin kısa zamanda kalkınamayacağı ifadele- biçimde yansıtılır.
rine katılmıyorum. Çünkü baş olan ya da baş olmaya aday bir Etkinlik No.: 112
insan korkak davranmamalı, gerektiğinde risk alabilmelidir. Bir
yöneticinin sorumlu olduğu insanlarla ilgili umutsuz davranma- 1. Olası cevap: Yazarın, kahramanı tanıyor olmasının birçok olum-
sı, onları kaybedilmiş sayması, onlar için mücadele etmesi ise lu yönü vardır. Yazar, bir halk çocuğunun uluslararası ün sahibi
düşünülemez. bir bilim insanına dönüşmesinin zorlu mücadelesini vermelidir.
2. Olası cevap: Kahramanı tanıması yeterli olmayacağı için eserinin kahramanını
Bu söz ile anlatılmak istenen şudur: Bir işte başarılı olmanın araştırmak için onu tanıyan insanlara sorular sorması gerekir. Bu
yolu o iş için çaba harcamaktır. Zahmetsiz kazanılmış bir başarı kişilerin de ortak tanıdıklar olması işini kolaylaştırır. Öğrenci-öğ-
söz konusu değildir. Kişi bir amaca ulaşmak istediğinde o iş için retmen ilişkisi böylece yazar-eser kahramanı ilişkisine dönüşür.
emek verirse başaramayacağı, üstesinden gelemeyeceği hiçbir şey 2. Olası cevap: Yazar, eserin kahramanı olan Mustafa İnan’ın öğ-
yoktur. Azim, başarma isteğidir. Azimden önce inanmak gelir. rencisidir. Metinde eserin başlangıcı bir profesörün öğrencisiyle
3. Olası cevap: kahramanın hayatını yazmaya başlaması şeklinde verilmektedir.
Bir insanın belli bir amaca ulaşmak için gerek beden gerekse Kısacası bir profesörün ağzından kahramanın hayatı anlatıl-
zihin gücüne dayanan emeğinde yorucu bir mücadele bulunur. maktadır.
İnsanlar aslında görünenin arka planında verilen çabayı düşün- 3. Biyografik tarzda yazıldığı için Mustafa İnan’ın hayatı hakkında
mezler. Bazı insanlara dışarıdan görülen kolay gelir. O hâlde birçok bilgiye ulaşılır. Yine de edebî bir metin olmasından dolayı
emeğe saygı göstermek, kazanılan başarıları takdir edip ortaya eserin kurmaca özelliği ön plana çıkar. Kişiler gerçektir ancak
konulan çabaları desteklemek gerekir. yazım tekniği bakımından bilimsel bir biyografiden farklılık
4. Olası cevap: gösterir. Bu yüzden biyografi demek doğru olmaz.
Elini attığı bir işte çaba göstererek başarıyı elde eden ve barışın 4. Olası cevap: Romanın tiyatrolaştırılması ve sahneye taşınması
sağlanması için huzurun devam etmesi için mücadele veren in- eserin çok beğenildiğini gösterir. Yaşamı canlı bir şekilde karşı-
sanlar, kendisine ve içinde bulunduğu topluma faydalı olur. Böyle mızda izlememizden dolayı tiyatronun etkileyicilik özelliği daha
kişiler olduğu sürece toplumda birlik, beraberlik, saygı ve hoşgörü fazladır. Bu yüzden yazarın, eserin ve eserin kahramanının ta-
artar. Toplum mutlu, huzurlu ve üretken olur. nınması açısından çok önemlidir.

444