Page 450 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12

CEVAP ANAHTARLARI
b) Tiyatroda her şey izleyicinin gözü önünde canlı gerçekleşti- Etkinlik No.: 129
ği için hataya yer yoktur. Ben Mimar Sinan adlı tiyatro ese-
rinde tek bir kişi oyunu sahneleyecektir, tüm gözler onun 1. Olası Cevaplar:
üzerindedir. Bu nedenle de oyuncu çok dikkatli olmak,
sözleri unutmamak zorundadır. Tüm ilgi yalnız bir kişi üze- Metnin içinde bulunduğumuz çağda yazıldığını düşünmüyo-
rinde olduğu için beden dilini de iyi kullanmalıdır. Üstelik rum. Çünkü metinde Mahmut. Niye hiç mektup yazmıyor? ifa-
tarihî bir kişilik canlandırılıyorsa gerçeklik algısını oluştur- desi geçiyor. Günümüzde insanların mektupla iletişim kurma
mak büyük bir ustalık istemektedir. Bütün bu unsurlar da yolunu bıraktığı kanısındayım.
oyuncunun kabiliyeti ile alakalıdır. Metnin içinde bulunduğumuz çağda yazıldığını düşünüyorum.
2. Okunan metinden hareketle Mimar Sinan'ın kişilik özellikleri Çünkü metinde yaşlı bir çiftin tombala oynama alışkanlığı ile il-
ile ilgili söylenebilecekler şunlardır: İlk cümleden itibaren Mi- gili ifadeler yer almaktadır. Günümüzde bu tür oyunları oynama
mar Sinan'ın birtakım yüksek hedefleri olduğu anlaşılmaktadır. alışkanlıklarının devam ettiğini görüyorum.
Sinan, kendisini sürekli geliştirmek için bulunduğu her ortamı, 2. a) Metinde yalnızlık duygusunu izleyiciye yaşatmak için
her an'ı bir ders gibi değerlendiren iyi bir gözlemcidir. Çalışkan mekân olarak ev; dekor olarak da eski, yıpranmış eşyalar;
ve azimlidir. Başarılı olmak için çok çaba göstermiştir, özverili yeşili solmuş, sararmış, yer yer dökülmüş dantel perde ifa-
ve sabırlı bir kişiliği vardır. Belirlediği yüksek hedeflere ulaşma deleri kullanılmıştır.
gayretinden hiçbir zaman vazgeçmemiş başarılı bir mimardır.
b) Olası Cevaplar:
3. Olası Cevaplar: Kişilik özelliklerimizle başarı doğrudan doğ- Yalnızlık, farklı mekân ve dekor yoluyla da anlatılabilir: de-
ruya bağlantılıdır. Bir işi gerçekleştirmek, onu gerçekleştirme nizde tek başına kalmış, köhne bir gemi; parktaki kırık bir
isteği ve gayreti ile alakalıdır. Mimar Sinan'ın bu sözünde de an- bank vb.
latıldığı üzere bir işi başaracağına inanmak ve emek vermek o işi
gerçekleştirmenin olumlu sonuçlanacağı anlamına gelmektedir. 3. Olası Cevaplar: (İki tarafında kireçle boyanmış, beyaz, tek katlı
Sorumluluk bilincine sahip, kendini tanıyan, iyi dinleyen, başa- evlerin sıralandığı bir sokak… Sabahın daha ilk ışıklarıyla küme
ramadığı zaman pes etmeyen bir kişiliğimiz varsa hedeflerimize küme toplanan, tek gayeleri gece geç saatlere kadar oyun oynamak
yaklaşırız. Aksine çabuk pes eden bir kişiliğimiz varsa hedefle- olan çoğu yalınayak çocuklar… )
rimizden uzaklaşırız.
OSMAN : Türkü söyleriz biz,
Etkinlik No.: 128 Bil bakalım biz kimiz, göster bizi körebe
1. Nezihe Araz'ın Ballar Balını Buldum adlı oyununda yer alan şa- Göster bizi körebe
hıslar 1. Erkek, 2. Erkek, 1. Kadın, 2. Kadın, Rejisör ve Suflör'dür. AYŞE : Neden hep ben ebe oluyorum? Haksızlık bu!
Olası Cevaplar: “Metindeki şahısların adlandırması dikkatimi OSMAN : Sen de hemen yakalanma o zaman.
çekti. Çünkü yazar oyunda yer alan şahıslara özel bir isim ver- AYŞE : Sen de hile yapıyorsun her defasında. Gördüm
memiş. Bu tutumuyla yazar, izleyicilerin isimlere odaklanmak mendilin altından baktın. Gördüm.
yerine karakterlerin söylediklerine odaklanmalarını sağlamak OSMAN : Sen de ne zaman yakalansan aynı şeyi söylüyorsun.
istemiş olabilir. Bu durum bana yazarın biçimden ziyade içeriğe
önem veren bir tavır içinde olduğunu düşündürüyor.” Bu yaptığına mızıkçılık derler.
“Metindeki şahısların adlandırması dikkatimi çekmedi çün- AYŞE : Mızıkçı sensin. Oynamıyorum ben.
kü isimlerin önemli olmadığını, oyunda söyledikleri sözlerin OSMAN : Oynamazsan oynama. Ben de Tahsinlerle maç
önemli olduğunu düşünüyorum.” yaparım.
2. a) Olası Cevaplar: “Oyun içinde oyun olmasının bence bu
metne katkısı olmuştur. Bu durum kurguda inandırıcılığı Etkinlik No.: 130
arttırmakta ve oyunu daha da ilgi çekici hâle getirmektedir.”,
“Oyun içinde oyun olmasını ilk okuyuşta anlamlandırmak 1. Olası Cevap:
okuyucuyu zorlayabilir. Ancak metin karşısında zorlanan ve Okuduğum metinde bir helikopter kazası yaşanmıştır. Bu kaza-
tiyatroyu seven bir okuyucu için bu tür eserler merak uyan- nın hemen sonrasında kazazedelerin aralarında geçen konuş-
dırıcıdır.” malara yer verilmektedir. Bu konuşmalardan kazazedelerin ıssız
b) Bir oyunun provasında oyuncuların metindeki karakter- bir dağ başında oldukları anlaşılmaktadır. Bu nedenle seyirciye
leri anlaması, yorumlaması gerekir. Oyunculuk sanatında olayın ıssız bir dağda geçtiğini çağrıştıracak ve kazayı gösterecek
bir role hazırlanma ve yapılan hazırlığı sahneye taşıya- bir dekor tasarlardım. Sahneye kazaya uğramış bir helikopter ma-
bilme çok önemlidir. Oyuncu, en iyi şekilde sunumunu keti yerleştirip kazadan dolayı etrafa saçılmış çeşitli malzemeler
yapabilmenin yolunu buluncaya dek provalara devam kullanırdım. Ağaç dalları, kayalar, bitkiler ve çalılarla bir dekor
etmelidir. Karakter analizi yaparken oyuncu kendine hazırlardım.
“Bu karakterin göze ilk çarpan gücü ve zayıflığı nelerdir?
Karakterin oyunun başlarındaki psikolojik, fiziksel ve ahla- 2. Olası Cevap:
ki durumu nedir ve bu durum oyunun sonuna kadar neden Ses sistemlerini kullanarak helikopterin elektronik cihazlarından
ve nasıl değişmiştir?” gibi bazı sorular sormalıdır. Ulaşacağı gelen cızırtıları seyirciye duyururdum. Aynı zamanda mekânın ıs-
cevaplar, oynayacağı karakteri daha iyi anlamasına, yorumla- sızlığını ve ürkütücülüğünü seyirciye aktarabilmek için bilgisayar
masına ve sahnelemesine yardımcı olacaktır. efektlerinden faydalanıp uzaklardan gelen çeşitli hayvan sesleri
c) Olası Cevaplar: “Metindeki Suflör adlı karakter ben olsaydım ile sert esen rüzgârın uğultusunu yansıtırdım. Hazırlamış oldu-
repliklerini unutan karakterlere çok sinirlenirdim.”, “Metin- ğum dekoru gerçekçi kılmak için sis makinesi kullanarak kazaya
deki Suflör adlı karakter ben olsaydım görevimin repliğini uğramış helikopterden yükselen dumanları seyircinin görmesini
unutanlara hatırlatmak olduğunu düşünerek sakinliğimi ko- sağlardım. Projektör aracılığıyla izleyicilerin dikkatini kaza yapan
rurdum. Sonuçta ben görevimi yapıyorum.” helikopterin üzerine çekerdim.

449