Page 448 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 448
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12
CEVAP ANAHTARLARI
temsil etmektedir. Geleneksel Türk tiyatrosunun bu karakterlerini 3. Olası Cevaplar: Şefika Hanım, Hamdi Bey'in ruh hâli ile ilgili kaygı-
kendi isimleriyle modern tiyatroda yaşatmak isterdim. lanıyor, üzüntü duyuyor olabilir. Çünkü Hamdi Bey'in yaşamı plan-
ladığı gibi gitmemiş, istediklerini gerçekleştirememiştir.
Etkinlik No.: 121
4. Olası Cevaplar: Ben her insanın biricik olduğu ve olaylara verdiği
1. Büyük Hanım, yaşadığı çevrenin zaman içinde uğradığı değişime tepkilerin birbirinden farklı olabileceği düşüncesindeyim. Örne-
ayak uyduramamıştır. Günlük hayatta eskiden kullanılan ifadele- ğin yaşadığı hayal kırıklığı karşısında kimi insan isyan eder, ba-
rin yerini alan yeni sözcükler ona tuhaf ve anlamsız gelmektedir. ğırır, yaşama küser, çevresindekileri suçlamayı tercih eder; kimi
Bir zamanlar insanların zevk ve beğenisine hitap eden fakat artık ise bunların aksine yaşadıklarını ders niteliğinde görür. Hatalarını
bu özelliklerini yitiren bazı özel eşyalarına değer gösterilmemesi analiz eder. Aynı duruma düşmemek için yeni yollar dener. Ben
ise onu üzmektedir. Yaşadıklarına ve içinde bulunduğu duruma günlük yaşam içerisinde herhangi bir olumsuz durumla karşılaş-
anlam vermekte güçlük çekmekte; etrafındaki insanların tutum, tığımda genellikle sakin kalmayı, olayları serinkanlılıkla değer-
davranış ve konuşmalarını yadırgamaktadır. lendirmeyi tercih ederim. Çevremdeki insanları kırmamaya özen
2. Olası Cevap: Bence insanlar mutlu olmadıkları zamanlarda geç- gösteririm ve bu tavrımın doğru olduğunu düşünüyorum.
mişlerine, yaşadıkları güzel günlere özlem duyar. Okuduğum
metindeki Büyük Hanım karakterinin mutsuz olmasının başlıca Etkinlik No.: 123
sebebi, yaşlandığından dolayı çevresinde iletişim kurup anlaşa-
bileceği kimselerin bulunmayışıdır. Aynı zamanda Büyük Ha- 1. a) Köroğlu, zulüm görenlerin umudu olarak zalimler karşısında
nım, değişen hayat koşullarına uyum göstermekte zorluk çek- yer almaktadır. Kendisinden yardım bekleyen, ona sığınan
mektedir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalan herkes geçmişte Oğuz obalarına derman olup korumak ile baba olup yüzünü
yaşadığı güzel günlere özlem duyabilir. Çünkü insan sosyal bir göremediği oğluna kavuşmak arasında bir iç çatışma yaşa-
varlıktır ve çevresiyle etkileşim hâlinde bulunmak, uyum içinde maktadır.
yaşamak ister. b) Metinden hareketle Köroğlu'nun yaşadığı diğer çatışmalar
3. Olası Cevap: Büyük Hanım, yaşı ilerlediği ve anlaşabileceği kim- şunlardır: Köroğlu üstlendiği vazife dolayısıyla annesinden
seler artık hayatta olmadığı için kendisini yalnız hissetmektedir. ayrı düşmüştür. Gönlünü sazcının kızına kaptırdıktan son-
Büyük Hanım'ın yakınlarından biri olsaydım ona çok saygılı dav- ra dağa dönmek ile sevgisi arasında çatışma yaşamıştır. Ev-
ranır, kendisine değer verdiğimi gösterirdim. Günlük hayatında- lendikten sonra da babasının öcünü almak isteği ile karısını
ki işlerde ona yardım ederdim. Sevdiği, ilgi duyduğu uğraşlarda bırakmak arasında çatışma yaşamıştır. Ayrıca zulüm gören-
onunla birlikte olmaya özen gösterirdim. Bir yandan da onun leri Bolu Beyi'ne karşı koruma isteğiyle zulmün bitmeyeceği
değişen zamana ve toplum hayatına ayak uydurabilmesi için çaba konusundaki umutsuzluğu arasında Köroğlu'nun bir çatışma
sarf ederdim. Onun gençleri daha yakından tanımasına yardımcı yaşadığı da anlaşılmaktadır.
olmak maksadıyla onunla birlikte çeşitli sosyal etkinliklere katılır- 2. Olası Cevaplar: “Köroğlu, her şeyi geride bırakarak oğlunu bulmaya
dım. Onu arkadaşlarımla buluşmalarıma davet ederdim. Böyle- gitmiştir.”, “Köroğlu, oğlunu bulma isteğini gönlünün derinliklerine
likle onun yalnızlık duygusundan uzaklaşıp mutlu ve huzurlu bir saklamış ve üstlendiği bu vazifeyi yapmaya devam etmiştir.”
yaşam sürmesi için uğraşırdım.
3. Olası Cevaplar: “Ben kitap okumak isterken annem kardeşimle oyun
4. Olası Cevap: Metinde kişinin içinde bulunduğu ortama yabancı- oynamam için ısrar eder. Bu çatışmayı çözmek için kardeşimle oyun
laşması teması işlenmiştir. Yaşanan toplumsal değişimler ve geçen oynarken aynı zamanda kitap okuyabileceğim bir oyun düzenlerim.”,
zaman ile birlikte Büyük Hanım için çevresinde konuşulan dil, gi- “Müzik açıp özgürce dans ederken içeriden abim gelir ve müziği ka-
yilen kıyafetler ve kullanılan eşyalar başta olmak üzere birçok şey patır. Bu çatışmayı çözmek için kulaklığımı takar ve yine müziği son
değişmiştir. Bu duruma ayak uydurmakta güçlük çeken Büyük Ha- ses açarak dans etmeye devam ederim.”
nım mutlu değildir. Mutsuzluğunun bir sonucu olarak da geçmişte
yaşadığı güzel günlere özlem duymaktadır. Metinde 4. Tiyatro metninde çatışma kavramı önemlidir. Çatışma oyunun
Büyük Hanım'ın geçmiş günlerine özlem duymasına neden olan temel ögesidir, olay bu çatışma üzerine kurulmuştur, kişiler de
olaylar ve durumlar konu edilmektedir. Yaşlı bir insanın çevresinde bu çatışma noktasının etrafında oyunlarını gerçekleştirirler. Ça-
hızla yaşanan değişime ayak uyduramaması olağan karşılanabilecek, tışma; izleyiciyi oyunun içinde tutmak, inandırıcılığı ve etkile-
gerçekçi bir durumdur. Bu sebeple Büyük Hanım karakteri, oyunda yiciliği artırmak, gerilimi yükseltmek için önemli bir unsurdur.
işlenen tema ve konu ile uyumludur. Bu nedenle tiyatroda çatışma oyunun okunma/izlenme oranına
etki eder.
Etkinlik No.: 122
Etkinlik No.: 124
1. Olası Cevaplar:
a) Hamdi Bey'in düşüncelerine katılıyorum. Benim kanaatim- 1. Olası Cevaplar: Metinde eşi ile aralarındaki diyaloğa bakarak ön-
ce de kent yaşamı insanın kendine yabancılaşmasına, aidiyet celikle eşi ile çatışma yaşadığını söylemek mümkündür. Ayrıca se-
duygusunu kaybetmesine, kalabalıklar içinde kendini yalnız verek yaptığı meslek ile eşinin yapmasını istediği başka meslekler
hissetmesine, doğadan kopmasına ve âdeta makineleşmesi- arasında çatışma yaşadığı düşünülebilir.
ne neden olabilir. 2. Olası Cevaplar:
b) Hamdi Bey'in düşüncelerine katılmıyorum. Bence kent ya- a) Murtaza: “Toplumdaki en saygın mesleklerden birini yapıyo-
şamının oldukça iyi, güzel tarafları vardır. Kişiye geniş iş
imkânları ve eğitim fırsatları sunabilir. Kent yaşamında her rum ve bununla da gurur duyuyorum. Öğrencilerimin mes-
konuda çeşitlilik söz konusudur. İnsanın kendini geliştirme- lek sahibi olmuş bireyler olarak toplumda yer almaları beni
ziyadesiyle mutlu ediyor. Onların hayatlarında ufak bir doku-
si konusunda sınırsız olanakları bünyesinde barındırır. Ti-
yatro, sinema, üniversite bu olanaklardan sadece birkaçıdır. nuşa vesile olduysam ne mutlu bana. Haksız yorumlamaların
beni üzüyor.”
2. Olası Cevaplar: Şefika Hanım'ın dünyayı bir merdiven olarak b) Hatice: “Ben de seninle iftihar ediyorum. Ne kadar güzel bir
düşünmesi onun yaşam tecrübesiyle ilişkilidir. Merdivenleri duygudur öğrencilerinin hayatta başarılı olduklarının haberini
çıkmak yaşamda başarıyı yakalamak, buna bağlı olarak da almak. Öğrencilerin de senin gibi topluma faydalı bireyler olarak
mutluluğu elde etmektir; inmek ise istediklerini elde edeme- hayattaki yerlerini alıyor bir bir. Tebrik ediyorum seni.”
mek, mutsuz olmaktır.
447
