Page 443 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. Olası cevap: Öncelikle içimden geldiği gibi yazar ve doğal bir daki canlılığın ne kadar eşsiz ve dünya hayatının ne kadar nefes
üslup kullanırdım. Yöresel deyim ve atasözlerine yer verir, çok kesici güzelliklerle dolu olduğunu anlayarak bunları koruma
fazla sanat kullanmazdım. Estetik kaygı gözetmez, ağız özellik- çabasına girecektir.
lerine yer verirdim. 3. Olası cevap: Sevgili Dünyalı Dostlarımız, Yerkürenin gerçek sahip-
4. Olası cevap: Gerçekte var olan olayların veya durumların roman- leri,İnsanoğlunun, İnsanoğlunun kafasını kurcalayan bir sorunun
da kullanılması bence romanın inandırıcılığını artırır. Romanı cevabını aldık, dünya dışında da bir hayatın var olduğu gerçeğini
daha etkileyici kılar. İnsanda merak unsuru uyandırarak kişinin yaşadık. Bu gerçek bizi şaşırttığı gibi, kendimizi bu yabancı gezege-
o olayı veya durumu yaşama isteğini cezbeder. ne gitmekten alıkoyamadık. Uzak bir gezegenin peşinde bir bilin-
meze doğru yola çıktık. Bu yolculukta edindiğimiz tecrübe, kendi
Etkinlik No.: 104 gezegenimizin ne kadar kıymetli olduğunu bir kez daha anlama-
mızı sağladı. Türümüzün iyiliğe eğilimli tabiatını öne çıkarması
1. a) Olası cevap: 14 Temmuz 1921 günü, Eskişehir’den kalkan as- durumunda, dünyadaki hayatın ne denli yaşanır olabileceğini bir
ker yüklü tren, çok ağır, çok yavaş yol alıyordu. kez daha gördük. Uzak bir gezegende insanların kendi gezegen-
Ortalıkta ses seda çıkmıyordu. lerine ve o gezegenin canlılarına sahip çıkabildiğini gözlemledik.
b) Olası cevap: Metnin anlatımı daha canlı olurdu. Deyimler Benzer bir tabiatımız olduğu için bizlerin de dünyamızda bunu ba-
metni daha etkili hâle getirirdi. şarabileceğimizi, başka bir gezegende deneyimleyerek çok daha iyi
anlamış olduk. Gelin, insanın gerçek gücünü, sevme kabiliyetini
2. Olası cevap: Karşılık bulduğunu düşünüyorum. Her sanatçının bütün diğer melekelerinden de ön plana çıkaralım! Birbirimizi her
duygu, düşünce ve hayallerini sözlü veya yazılı olarak ifade ediş zamankinden çok daha fazla sevelim. Dünya varlıkları hepimize
tarzı diğerlerinden farklıdır. Sanatçı olmanın en belirgin özellik- yeter, paylaşmayı hatırlayalım ve birbirimize hatırlatalım. Dünya
lerinden biri özgün bir ifade tarzına, yani üsluba sahip olmak- hepimizin. Sizleri, tüm savaşları sonlandırarak güzel gezegenimiz-
tır. Her yazar kaleme aldığı sanat eserinde dile getirdiği duygu, de barış içinde yaşamaya davet ediyoruz.
düşünce ve hayallerine karakterini koyarak şekil verir. Bir yazar
yazdığı esere kendi damgasını vurarak ruhunu yansıtır. Metinde 4. a) Olası cevaplar: Dünya, tıpkı gökkuşağının renkleri gibi çeşitli
de yazar duygu, düşünce ve hayallerine karakterini koyarak şekil kültürlere ev sahipliği yapan bir gezegen. Bu farklı renklerin
vermiş, metne ruhunu yansıtmıştır. kaynaşması yeni ve heyecan verici tonları açığa çıkaracaktır.
3. Olası cevap: Bu nedenle farklı uluslardan bireylerin bir arada çalışmasının
çok verimli olacağına inanıyorum.
Yusuf’un bölüğü, uzun, geniş bir yük vago- Farklı kültürlerin kaynaşabileceğine ve ortaya bir ürün çıka-
Tasvir cümlesi
nuna düşmüştü. rabileceğine inanmıyorum. Farklı kültürler birbirini anlaya-
Zaman zaman canından bezmiş gibi uzun maz, bu nedenle ortak bir değer ortaya koyamaz. Herkesin
Öznel cümle uzun düdüğü ile bağırıyor, insanın içini sız- kendi ülkesinde, kendi insanıyla çalışması daha verimli ola-
latan sesler çıkarıyordu. caktır.
b) Olası cevap: Farklı ülkelerin topraklarında bulunan tarihî
Neferlerin arasından geçti; ayaklarının
Nesnel cümle üstünden atladı; zabitlere yaklaştı. kalıntılar, izler çok ilgimi çekiyor. Kendi ülkemde bulunan
izlerle onların ülkelerinde tarihe şahitlik etmiş unsurları de-
Kişileştirme Yakıcı temmuz sıcağının altında canını ğerlendirmeyi ve koruma çalışmaları geliştirmeyi çok isterim.
cümlesi dişine takan lokomotifin ahlaması, oflaması, Bu tarihî kalıntılar arasında, eski edebî metinleri farklı kültür-
kesik kesik soluk alması duyuluyordu.
den kimselerle okumak ve incelemek de keyifli bir deneyim
olacaktır.
Yazar, metinde anlaşılır bir dil kullanmıştır. Yazar, kullandığı
cümlelerle anlatımını kuvvetlendirip metnine anlam zenginliği c) Olası cevap: Kara delikler, uzay boşluğunda serbest dolaşan
kazandıran, okuyucunun hayal gücünü zenginleştiren biridir. dev göktaşları, uzaydaki yaşam, başka gezegenlerdeki maden-
Ayrıca oluşturduğu tasvirlerle okuyucunun gözünde ortamın lerden faydalanma, kuyruklu yıldızlar ve bunların yörüngele-
canlanmasını sağlayarak inandırıcılık ve etkileyiciliği arttıran, ri, galaksiler, Güneş Sistemi’nin gizemleri ve uzay çalışmala-
anlatımda tekdüzeliği kırıp anlatıma hareket katan bir yazardır. rının neden olduğu uzay çöplüğünün Dünya’nın çevresinden
temizlenmesi üzerine çalışmalar yürütülmesini isterim.
Etkinlik No.: 105
Etkinlik No.: 106
1. Olası cevap: Orman-Göğsü adı bende yemyeşil, sulak alan-
ları çok olan, yağmur ormanlarıyla kaplı bir gezegeni çağrış- 1. Dönemin göçmen gerçeği yansıtılmıştır. Göçmenlerle iç içe olma
tırıyor. Bu öyle bir gezegen ki kurak, renksiz hiçbir alanı yok. ve bu sırada ekonomik bazı sıkıntıların yaşanması söz konusudur.
Orman-Göğsü’nde herkesin yaşamsal ihtiyaçları karşılanıyor. Emeğe bağlı bir işin başında iki nesilden aile bireyleri vardır. Köy
İnsanlar barışçıl bir hayat sürüyor. Çok büyük bir gezegen ol- ve çiftlik yaşamından büyük şehre gelince buranın şartlarının ağır
duğu hâlde çok hızlı döndüğünden, dünyada olduğu gibi sık sık olması gerçeği ile karşılaşan bir eskici vardır. Metinde anlatılan
güneşin doğuşu ve batışı izlenebiliyor. Birkaç tane uydusu var ve bir eskici olabilir ancak köyden kente göçün yarattığı psikolojik,
hepsi gezegenin yörüngesini süslüyor. Orada biyolojik çeşitlilik ekonomik, toplumsal sorunlar her kesimden insanın yaşadığı bir
çok fazla. Türlerin neslinin tükenme tehlikesi yok. Bu gezegende sorundur. Eskicinin çocukluk ve gençliği farklı uluslardan insan-
betonarme kent oluşumları yok. O gezegenin insanları sadece ların bir arada yaşadığı bir dönem olarak yansıtılmıştır.
ahşap yapılarda yaşıyor. 2. Olası cevap: Kültürümüzde büyüğe özellikle de anne babaya kar-
2. Olası cevaplar: Hayır, katılmıyorum. Çünkü dünyamız güç pe- şılık vermeme vardır. Bazen kardeşlerden biri daha farklı tavırlar
şinde, otorite meraklısı insanlarla doludur. Bu insanlar ortak çı- sergilemeye kalkışsa bile onu durduracak ve yönlendirecek biri
karlarında bile sağlıklı değerlendirme yapamaz ve barışın önünü mutlaka vardır. Burada da ağabey bu konuda hassastır ve kar-
tıkayacak hırslarını ön plana çıkarır. Küresel bir tehdit durumun- deşini hemen uyarır. Bu özellikler toplumda hâlâ yaşamaktadır.
da bile otorite kurmaya kalkışırlar. Bunlar Türk kültürüne özgü durumlardır.
Evet, katılıyorum. Eğer dünya dışı varlıklar tehdit unsuru olarak 3. a) Olası cevap: Edebî metinler kurmaca metinlerdir ama konu-
görülürse bütün dünya devletleri kendi çıkarlarını bir yana bıra- sunu genelde gerçeklerden alır. Savaş, toplumların en büyük
karak, ortak çıkarları uğruna, birlik olacaktır. Ve insanlar dünya- acısıdır. Bu yüzden de konu olarak sıkça karşımıza çıkar. Sa-

442