Page 441 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
d) Olası cevaplar: Evet eleştirir. Çünkü paragrafta ruh hâli yan- akşamları geliyordur. Bu nedenle gündüz ışığında gördüğü
sıtılan genç; yaşama sevinciyle dolu olduğundan anlatıcının, ayrıntılar, kafasındaki mekândan farklı bir görünümü ortaya
beyaz rengi yaralarını sarmak için araç olarak kullanması- çıkarmış ve bodrumun perişanlığını bütün çıplaklığıyla gös-
nı eleştirebilir. Anlatıcının migrenini acımasız bir arkadaşa termiş olabilir.
benzetmesinden, yaylı bir çalgı çalarkenki hüznünden onun 2. a) Olası cevap: Yaşadığı bodrum berbat durumdaydı. Mekânın
olumsuz bir duygu içinde olduğunu anlayıp onun bu duygu- çirkinliği ve pisliği onu huzursuz etmiş olabilir. Oradan kur-
larından kelimelerin arkasına saklanarak kurtulamayacağın- tulup deniz kenarında, aydınlık, tertemiz, açık bir mekâna
dan söz edebilir. Duygularını açıkça anlatıp onlardan kaçma- gelmek ruhunu da olumlu yönde etkilemiştir.
ması gerektiği ile ilgili fikir verebilir. Anlatıcının hem beyaz
rengi kullanıp hem de bu kadar karamsar, olumsuz ve kendi b) Olası cevaplar: Vardır. Çünkü mekânın geniş anlamıyla çevre-
içinde karşıt olmasıyla ilgili anlatıcıya eleştiri getirebilir. nin insanın duygu ve düşüncelerinde, kurduğu hayallerde bile
Hayır eleştirmez. Çünkü paragrafta ruh hâli yansıtılan genç; olumlu ya da olumsuz yaratacağı etkilerin doğrudan ruhuyla
ilgili olduğunu düşünüyorum.
kendisiyle barışık, tutarlı ve yaşam sevinciyle dolu bir gençtir.
Dolayısıyla anlatıcının beyaz rengin arkasına saklanarak ya- Yoktur. İnsan gibi mükemmel bir varlığın, mekânın yarata-
ralarını sarmak istemesiyle ilgili onu yargılamaz. Onu olduğu cağı hiçbir duygudan etkilenmeyeceğini düşünüyorum. İnsan
gibi kabul eder. Ancak kendi yaşam enerjisini nereden aldı- ruhunun çevresel etkenlerden etkilenmeyecek bir bütünlüğe
ğını, sorunların üstesinden nasıl geldiğini anlatıcıya söyleyip sahip olduğuna inanıyorum.
onun da olumlu düşünmesini sağlayabilir. 3. Olası cevaplar: Evet, yaşadım. Bazen ayın kaçı olduğunu, hafta-
nın hangi gününde bulunduğumu bile biraz düşündükten sonra
Etkinlik No.: 97
bulabiliyorum. Eve çekildiğimden beri hep rutinleri yapmak,
1. Olası cevap: Yeni iş alanlarının açılması için çaba harcardım. mekânın sınırlı ve dar olması zaman algımı da olumsuz yönde
Böylelikle köyden göç eden insanlar yeni iş alanlarının açıl- etkiledi.
masıyla tekrar köye dönecektir ve köydeki insanların sayısı Hayır, yaşamadım. Çünkü mümkün olduğu kadar günlük ru-
artacaktır. Aynı zamanda köyün tanınması için o yöreye özgü tinlerimi devam ettiriyorum. Eve bu kadar çekilmediğim za-
yiyeceklerle ilgili olarak bir panayır yapılması için uğraşırdım. manlarda okul dışında evde uğraşacağım bazı hobilerim vardı
Böylelikle köye gelen insan sayısı artar, köy yeniden kalabalık (saz/gitar çalıyorum, örgü örüyorum, mangala boyuyorum,
bir yer hâline gelir. Bu vesileyle insanların gelmesiyle zamanın İngilizcemi ilerletmek için yabancı dizi izliyorum vb.). Onlara
modern araçları köyde kullanılacak ve köy daha modern bir hâle devam etmek beni bu zor dönemde bedenen ve ruhen ayakta
gelecektir. tuttu. Eskisi gibi arkadaşlarla dışarıda görüşemiyoruz ancak
2. Olası cevap: Öncelikle TEMA gibi çevreci kuruluşlardan fidan mümkün olduğu kadar telefonla birbirimizi arıyoruz. Zamanı
değerlendirme konusunda daha verimli davrandığımı bile söy-
ister, köylülerin bu fidanları dikmelerine vesile olurdum. Bunun leyebilirim.
yanında dikilen fidanların korunması için köylülere okulumda
küçük seminerler verirdim. Etkinlik No.: 99
3. Olası cevap: Öncelikle sondaj çalışmalarının yapılması için ilgili 1. a) Kahramanın duygu ve düşüncelerini anlamamızı sağlamıştır.
yerlere başvururdum. Kuyu açmak için çalışmalar yapılmasını Kahramanın iç dünyası verilerek metinde anlatılan olaylara
sağlardım. Çevredeki su yataklarını araştırır, bu yataklardan hâkim olmamız sağlanmıştır.
köye su gelmesi için ilgili yerlerden yardım alırdım.
4. Olası cevap: Kadınların ilgi ve yetenekleri doğrultusunda halı- b) Olası cevap:
cılık, çömlekçilik, ahşap boyama gibi yaşayan el sanatlarını öğ- Kahraman Bakış Açısı: Kapıyı çalıp çalmamakta uzun süre
renmeleri için gerekli yerlere başvurur, bu el sanatlarıyla ilgili tereddüt ettim. Gülizar çıkarsa ne yapacaktım? Çeşmenin ya-
kurslara katılmalarını sağlardım. Çünkü bu el sanatları köy or- nına vardım. Su içtim. Yüzümü yıkadım.
tamına daha uygundur. Gözlemci Bakış Açısı: Kapıda uzun süre bekledi. Elini zile gö-
5. Olası cevap: Köylerimizde zeki insanların kendi yeteneklerini türdü ama basmadı. Koşarak oradan uzaklaştı. Çeşmenin yanı-
geliştirebilecekleri eğitim ortamları ve çalışma alanları azdır. na vardı, su içti. Elini yüzünü yıkadı. Oracıktaki ağacın altına
Bu gibi insanların eğitimleri yarım kaldığı için yetenekleri yavaş oturarak yüzünü kuruladı. Tekrar eve doğru yöneldi.
yavaş körelebilmektedir. Bunun yanında bu insanlar bildikleri- 2. Olası cevap: Bir işe niyetlendiysek o iş bitinceye kadar mücade-
nin yeterli olduğunu düşünüp kendilerini geliştirme çabasına lemize devam etmeliyiz. Amacımızdan şaşmamalıyız. Okudu-
girmezler. Bu sebeple yetenekleri olsa da bunları kullanmadıkla- ğunuz metinde Ali, çarşıdan hevesle aldığı yemeniyi vermeli,
rının farkına varamazlar. duygularını ifade etmekten çekinmemeliydi. Ama Ali bunu ya-
pamamış, Zeynep’in karşısında önce susmuş, daha sonra farklı
Etkinlik No.: 98 bir soru sorarak amacından uzaklaşmıştır.
1. a) Olası cevap: Lambanın büyük ve güzel olmasının bodrumla 3. a) Olası cevaplar:
ilgisinin olmadığının belirtilmesi, bodrumun görünüm ola- Katılıyorum. Bazen susmak, duygu ve düşüncelerimizi ifade
rak ne kadar kötü ve perişan durumda olduğunu vurgula- edememek yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
maktadır. Katılmıyorum. Çünkü susmak bazen kendimizi en iyi şekilde
b) Olası cevaplar: Yansıtılabilirdi. Çünkü cümle, bodrumla lam- ifade etmenin yoludur.
ba arasındaki tezadı çok kuvvetli ve etkileyici biçimde ifade b) Olası cevap: Susmak zorunda olduğumuz anlar oldu. Bu an-
etmektedir. Bodrumun perişan durumu, lambanın özellikle- lardan birini kahraman bakış açısıyla şu şekilde anlatabilirim:
riyle karşılaştırılarak verilmiştir. Öğrencimin babasının şehit olduğu haberini aldığımda bü-
Yansıtmazdı. Çünkü bu cümlede ifade edilen karşıtlık ancak yük bir üzüntüye boğuldum. Öğrencimi öğretmenler odasına
önceki paragraflarda ayrıntılı biçimde dile getirilen bodrum çağırdım. Ne konuşacağımı planlamıştım. Ama onun ışıl ışıl,
tasviri ile anlam kazanmaktadır. her şeyden habersiz bakışlarını görünce sustum. Dilimden
c) Olası cevap: Karanlıkta eşyanın ve mekânın pek çok özelliği dökülecekler yüreğimin derinliklerine doğru acı bırakarak
çirkin de olsa güzel de olsa gözden kaybolur. Ayrıntılar silinir. yol almaya başladı. Sustum, sustum… İçim yanmaya, gözle-
Ali Rıza, sabah erkenden çıkıp işe giden bir insansa bodruma rim yaşarmaya başladı. Yüzüne baktım. Yine sustum.

440