Page 455 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
4.. Olası Cevaplar: Etkinlik No.: 146
“Mete: Biliyor musun? Bugünlerde her şeyi oluruna bırakmak
istiyorum. 1. Kelime Anlamı
Selvi: Bilmem mi! Yüzündeki renkten anlıyorum gökyüzünde
rüzgârla savrulan bulutlar gibi hissettiğini. İçinde… (Duraksayıp dimağ Zihin
düzeltir.) Yahut içimizde saklı bir hazine var da arıyoruz sanki maarif Bilgi ve kültür
durmadan.
Mete: Arıyoruz da bulamıyoruz! Buluyoruz da aradığımızın ne menba Bir şeyin ilk olarak ortaya çıktığı yer
olduğunu anlamıyoruz öte yandan. Bitmemiş cümlelerin sonuna nişâne Eser, iz, belirti
konan üç noktalar gibiyiz belki de… iştiha İştah
Selvi: Ne güzel de söyledin… Bir noktalama işaretine hiç bu kadar
özenmişliğim olmamıştı. Hayale daldıran ne güzel bir işarettir o 2. Muhtemel cevaplar şu şekilde olabilir.
öyle. Sözün bitmediğini, hayatın onca zorluğa rağmen devam et- * Anlamını bilmediğim kelimeler metni anlamamı zorlaştırdı. Bil-
tiğini, güzel günlerin geleceğine dair umudu ne de güzel anlatır!.. mediğim kelimelerin olması beni biraz tedirgin etti. Kelimelerin
Mete: Üstelik, bireyin içini kuşatan o kapkara yalnızlık duygusu- anlamlarını öğrendikten sonra metni daha iyi anladım. Metni
na karşın üç nokta yalnız da değildir; üç tanedir, yan yanadır, art anlamam, bahsedilen konu üzerine düşünmeme ve yazarın dü-
ardadır ama asla karşı karşıya değildir. Sırtını, güvenebileceği bir şüncelerini yorumlamama olanak sağladı.
diğer eşine yaslamaktadır. * Metni genel olarak anlamama rağmen bilmediğim kelimelerin
Selvi: (Bu konuşmadan sıkıldığını belli ederek) Öyle ya! Haydi, olması beni tedirgin etti. Ben de bu kelimelerin anlamlarını bağ-
biz de Göknil'i arayalım! Üçümüz bir gidelim Saat Kulesi'ne kuş- lamlarına bakarak tahmin etmeye çalıştım. Daha sonra sözlük-
ları izlemeye. Çokça kuş arasında hayallerimize kanat olacak biri- ten bu kelimeleri kontrol edip anlamlarını doğru şekilde öğren-
ne denk geliriz belki…” dim. Yeni kelimeler öğrenmek beni mutlu etti.

Etkinlik No.: 145 3. Herbirinin yüzünde ilâhi bakıştan belirti olan haya kaynağında
kaynaşan bin sevimli anlamı seyredin.
1. Kelimeler Tahmin Ettiğim Anlamı 4. Olası Cevap: “Mektebin hayatına girin, koridorlarında dolaşın, sıra-
larının üstünü yoklayın, ...” diye devam ettiği için cümledeki hayat
rağbet İstek, arzu, ilgi.
sözcüğü “avlu” anlamında kullanılmış olabilir. Çünkü devamındaki
Herhangi bir yemekten bir kimseye verilen ifadelerde de “koridor”, “sıra” gibi mekân belirten kelimeler kullanıl-
porsiyon
belirli miktar. mıştır.
Ekonomi alanında uzman olan kimse,
iktisatçı 5. bilgi ve kültür: Bakalım ne türlü maariften bahsedebileceksin?
ekonomist. Okullarda kazanılan maarif pratik hayatta da işe yaramalıdır.
cümbür cemaat Toplu olarak, hepsi birden, cumhur cemaat. öğretim ve eğitim sistemi: En büyük emelim, maarif vekili ola-
rak yurdumun irfanını yükseltmektir.
Haşlanmış kuru fasulyenin üzerine ince Milli Eğitim Bakanlığının eski adı Maarif Vekâletidir.
doğranmış, tuzla ovulmuş soğan ve may-
piyaz
danoz katıldıktan sonra zeytinyağı, sirke
dökülerek yapılan salata. Etkinlik No.: 147
molla Büyük kadı. 1. Olası Cevap: Bir insanda, insanlığın bütün özelliklerini bulmak
mümkündür. Deneme, merkezine insanı alan bir türdür. Yazarı-
2. Metinde Geçen Cümleler Benim Kurduğum Cümleler nın kendine özgü dünyasını keşfe açan bu yazı türünde aslında
bütün insanlığın özü, aslı yansımaktadır. Bu bakımdan okuduk-
İstanbul’un en hareketli ve işlek ça kendimizden bir şeyler bulmamız olasıdır.
İstanbul'un kalbini dinliyorum bölgesinde yaşıyorum ancak
yani. Dinlemek iyi de, son zaman- burada yaşamak son zamanlarda Deneme türünün belirleyici özelliklerinden biri de “serbest dü-
larda tuzluya oturuyor. şünme”dir. Montaigne, düşüncelerine engel koymadan kendini
bütçemi zorluyor.
ifade etmiş ve böylelikle aklını kullanarak duygu ve düşünceleri-
Turizm orada da bize engel oldu,
Turizm orada da önümüzü kesti. ni dile getirebilen evrensel insanı yakalamıştır.
önümüze set kurdu.
2. Olası Cevap: Günümüz insanının ihtiyaç duyduğu değerleri
3. “Terlemek” sözcüğü bu cümleye “Bir iş yaparken yorulmak veya anlatan denemeler yazardım: İyilik, gerçek sevgi, insan insana
o işi çok emek harcayarak güçlükle başarmak.” anlamında me- şifadır, aradığımız arkadaşlık, sanatçılar neyi arar, sinema insan-
caz olarak kullanılmıştır. Bu sözcüğü “Tüm gün tarlada çalışan lığımızın aynası olabilir mi, aile olmak…
ırgatlar çok terlemişlerdi.” veya “Soğuk havadan dolayı arabanın 3. Olası Cevap: Deneme türünde yazar, seçtiği konuda ortaya koy-
camları terledi.” şeklinde gerçek anlamları ile cümle içerisinde duğu düşüncelerini kanıtlama gereği duymadan özgürce yazar.
kullanabiliriz. Bu türün ortaya çıkmasının, düşünce özgürlüğünün insanın
4. a) Bu metindeki “Kartpostala döner.” ifadesi şehrin ruhunu yitirdi- temel ihtiyaçlarından biri olduğunun kabul edildiği Rönesans
ğini anlatmaktadır. Nasıl ki bir kartpostaldaki resim çok güzeldir Dönemi’ne denk gelmesi de rastlantı değildir. Sanatçılara dü-
ancak canlı değildir sadece bakar ve iç geçiririz. Kartpostala dö- şünce özgürlüğü fırsatı doğmuştur. Ayrıca yazarlar çağlarının
nen şehirler de güzeldir ama bir yaşam ve canlılık ifade etmez. büyüttüğü çocukları gibidir.
b) “Keyif çatmak” deyiminin anlamı keyiflenmek, neşelenmek, hoş 4. Olası Cevap: İnsanın diğer varlıklardan en önemli farkı düşün-
ve eğlenceli zaman geçirmektir. “Gülüp oynamak” deyimi de ne- mesidir. Denemenin özünü de bu özellik oluşturur. Düşünceler
şelenmek, eğlenmek, mutlu olmak anlamına gelen bir deyimdir. insanlarla paylaşılır, yazıya aktarılır. Dijital yayınlarda da bu tür-
Bu deyimi “Çocuklar, yaz tatilinde gönlünüzce gülüp oynamak deki yazılara yer verilecektir. Diğer yazı türlerinden ve farklı di-
hepinizin hakkıdır.” şeklinde cümle içerisinde kullanabiliriz. siplinlerden etkilenerek varlığını sürderecektir.

454