Page 462 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12

CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
CEV
b) Muhtemel cevap şu şekilde olabilir
Etkinlik No.: 172
Noktalama Cümleniz Noktalama İşaretini
1. Olası Cevap: Toplumların evrensel bir nitelik kazanmış düşün- İşareti Kullanım Gerekçeniz
celeri olmasına rağmen hâlen ulusal nitelikte düşünceleri de Bilinmeyen, kesin
vardır. Deneme türünde daha çok yazarın kişisel düşünceleri Ankara’dan Antalya’ya olmayan veya şüpheyle
ön plandadır. Dolayısıyla farklı ulusların herhangi bir konudaki Soru işareti arabayla üç saatte (?) karşılanan yer, tarih vb.
düşüncelerini öğrenmenin bir yolu da o toplumun deneme ya- gitmiş. durumlar için kullanılır.
zarlarını okumaktan geçer. Bu metinleri okuyarak herhangi bir Efendiler, bilirsiniz
konuda başka bir ulusun neler düşündüğünü gözlemleyebiliriz. ki hayat demek, Hitap için kullanılan
Bu durum bize başka bir bakış açısı kazandırdığı gibi düşünme Virgül mücadele, müsademe kelimelerden sonra
konur.
yöntemimizi geliştirmemizi de sağlayabilir. demektir.
… derken şehrin Alıntılarda başta, ortada
2. Olası Cevap: Melih Cevdet Anday deneme türü dışında asıl öte başından boğuk ve sonda alınmayan
ününü şiirleriyle kazanmıştır. Yeni bir şiir akımı (Garip Akı- Üç nokta boğuk sesler gelmeye kelime veya bölümlerin
mı) geliştirmiş ve kendinden sonra gelen nesilleri etkilemiştir. başladı… yerine konur.
Dolayısıyla Melih Cevdet Anday’ın denemelerinde şiir ve sanat
konusunu işlemesi olabildiğince doğaldır. Etkinlik No.: 174
3. Olası Cevap: 1940’lı yıllara kadar denemenin yeterince gelişme- 1. a) Kelimeler arasında “-den…-a, ve, ile, ila, arasında” anlamlarını
mesinin nedeni olarak bireyselleşme olgusunun toplumda yeteri
kadar gelişmemesi gösterilebilir. Deneme türü yazarın kişisel ve vermek için kullanılır:
orijinal görüşleri üzerine kurulan edebî bir türdür. Dolayısıyla Türkçe-İngilizce sözlüklerin tamamını yutsa bu kadar bilgi edi-
bireysel derinliğin ve kişisel üslubun oluşmadığı bir toplumda nemezdi.
deneme türünün gelişmesi de b) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara söz-
pek kolay değildir. Kırklı yıllardan sonra modernleşmenin de lerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur:
etkisiyle bireyselleşmenin artması bu türdeki gelişimi de hızlan- Âşık Veysel -tıpkı Karacaoğlan gibi- ayrılık, yoksulluk ve ölümü
dırmıştır.
şiirleriyle ölümsüzleştirmiştir.
Etkinlik No.: 173 2. a) Olası Cevap: Sabır isteyen şeyler genellikle güzel sonuçlanır.
Atalarımız “Sabır ile koruk helva olur.” demişler. Sınava hazırla-
1. Metinde vurgulanmak istenen düşünce: İnsanın bulunduğu du- nan bir öğrenciyi düşünelim. O süreç; yorucu, zor bir süreçtir.
rumun ve mekânın bunaltıcılığından, yoğunluğundan, gürül- Eğlenmek, gezmek, müzik dinlemek, televizyon izlemek gibi
tüsünden ve keşmekeşinden dolayı sürekli bir arayış içerisinde şeylere ayırdığı vakti sınırlaması gerekir. Ama sınavın sonucunda
olduğudur. İnsan böyle durumlarda sığınacak bir liman, çalacak bütün bu sıkıntıları unutur. Emek vermeden sahip olsa kıymetini
bir kapı arar. Bazen bir kitaba sığınır bazen kitaptaki bir kahra- bilecek miydi? Ne kadar emek verdiyse sonucu o kadar değerli
man olur ancak insan gerçek mutluluğu doğaya sığınarak elde olmaz mı?
edebilir. Çünkü bizi her şeye rağmen kucaklayan en iyi dostu- b) Olası Cevap: Kıymet Bilmek
muz doğadır.
3. Olası Cevap: Daha çok bir fincan kahve elde edebilmek adına
2. a) Olası Cevap: İnsan hep başka’nın peşindedir. Elindekinin değeri- sarf edilen emek üzerinde durulmuş. Önümüze gelen bir tas
ni, yanındakinin kıymetini bilmez bazen. Elinde varken, yanında çorba veya bir çayda bile ne kadar emek olduğunu düşündüm.
bulunurken, bir şeye sahipken, kıymet bilmek yerine değer ver-
memek gafletine düşer. Var olanları hiçbir zaman kaybetmeyece- 4. Olası Cevap: İyi bir girişimci herkesi dinler, herkesin fikirlerine
ğine inanır. Oysaki zaman geçer, gençlik biter, sağlık yiter. Hayat değer verir; en sonunda kendi düşünceleri ile hayatına yön verir.
yolunda koşar adım ilerleyen insan, bu değerler hep onunla ka- “Rüyaları gerçekleştirmek için önce uyanmak gerekir.” sözünü
lacakmış gibi başkanın peşinden gider. Yetinmez, mutlu olmaz duymuştum. Bence de önce gerçekleşebilecek rüyalar görmek
elindeki ile. Arar durur gerçek mutluluk nerededir, diye. Gerçek gerekir.
mutluluk ciğerlerine dolu dolu aldığı nefestedir, başını huzurla 5. Olası Cevap: Örneğin toplu iğne. Kendisi küçük ama birçok yer-
koyduğu yastıktadır, saçlarını okşadığı çocuğun gözlerindedir, de hayat kurtarır. Bir toplu iğne meydana getirebilmek de tek-
dostun uzattığı eldedir oysa. Bu sebeple bize ait olan ne varsa geç nolojik bir alt yapı ve insan gücü olmadan olmaz. Aynı şekilde
olmadan kıymetini bilmek çok önemlidir. hiçbir meslek ve en önemlisi kişi asla küçük görülmemelidir ve
b) Olası Cevap: Paragrafa verilebilecek en uygun başlık “Başkayı görülemez de. Herkesin ve her şeyin hayatın içinde zannettiği-
Arayan İnsan” olabilir. mizden daha büyük ve önemli yerleri vardır.
3. a) Etkinlik No.: 175

Noktalama İşareti Cümledeki Görevi 1. Olası cevap: Öğrenme konusundaki yorulmayan açlığımı karşı-
layan bir okuldaydım. (Bu cümlede “açlık” kelimesi “aşırı istek
Niçin böyledir, niçin başka Soru eki veya sözü içeren cümle içinde bulunma” anlamında kullanılmıştır.)
olmasın? veya sözlerin sonuna konur.
2. a) Kelimeler Güncel Kullanımları
Romanlarda, öykülerde yer almış Birbiri ardınca sıralanan eş
denizleri hep bir ferahlık duygu- görevli kelime ve kelime grupları- mükâfat ödül
suyla okudum. nın arasına konur. teyyare uçak
harp savaş
Dilin başkası, sesin başkası, Anlatım olarak tamamlanmamış
toprağın başkası... cümlelerin sonuna konur. cihan dünya
bahtiyar mutlu

461