Page 501 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
5. Yazar, Türk aile yapısını, içinde yaşadığı toplumu çok iyi bil- 3. Yazmak, düşünmenin en üst düzeyidir. Düşünmenin ürüne
mektedir. Çocuklu ailelerin yaşadığı sorunlara da şahit olmuş- dönüştüğü noktadır. Düşünmeyen insanın söyleyecek sözü
tur denebilir. olmayacağı gibi o, yazmak gibi bir ihtiyaç içinde de olmaz. Var
olmak ise hayata karşı bir duruş sergileme ve bir yazar için en
Etkinlik No.: 34 üst düzeyde var olma göstergesidir.
4. Bu fikre katılmıyorum. Çünkü bu konuda hiçbir bilgi ve delil
1. a) “Sahibü’l-hayrat” hayır yapmak amacı ile meydana getiri- yoktur.
len eser sahibi anlamına gelmektedir. Öğrencilerin yorum
yapması beklenmektedir. Kadın ve mektup bir arada düşünülmeye layıktır. Onlar an-
nemiz, eşimiz ve kardeşimizdir. Mektup yazabilecekleri gibi
b) Ben de böyle bir insan olmak isterdim. Çünkü böyle in- yazdırabilirler de...
sanlar unutulmaz, her zaman hayırla anılırlar. Öğrencinin Bu fikre katılıyorum. Çünkü erkekler duygularını anlatırken
yorum yapması beklenmektedir. çok zorlandıkları için erkekler tarafından yazılmış olabilir.
2. Evet, bu bir eleştiridir. Günümüz insanı kendi menfaatini 5. Evet, uyandırıyor. Çünkü iyi yazılar hep yaşıyor.
öncelemektedir. Birlikte yaşadığı insanlara saygı duymamakta- Hayır, uyandırmıyor. Çünkü kendimi yazmaya yeterli görmü-
dır. Kendi kültürel değerlerine yabancılaşmakta bu değerlerin yorum.
farkına varmamaktadır. Bütün bunlar değerlerden yoksun 6. Yazılı: Çünkü daha net ve açık bir metin oluşturarak kendimi
bencil insanların çoğalmasına neden olmaktadır. çok iyi ifade edebilirim.
3. Çevresindeki insanlara her an ve sebepsiz yere kötülük yapabi- Sözlü: Çünkü vurgu ve tonlamalarla kendimi çok daha iyi ifade
lecek; tavır, davranış ve sözleriyle onları rahatsız edecek insan ederim.
demektir. Öğrencilerin yorum yapması beklenmektedir. Görsel: Çünkü daha kolay.
4. Ben o mahallede yaşayan biri olsam Cevat’ı yaptıklarından Etkinlik No.: 37
dolayı takdir eder, maddi ve manevi olarak ona destek olurdum.
1. Keşke ben de şu uçurtma gibi gökyüzünde süzülebilseydim.
Etkinlik No: 35 Etrafı seyreder, manzaranın keyfine varırdım diye hayal kurabilir.
1. Hasta çocuğun yıllarca konuşmaması, kimseyle ilgilenmemesi 2. Toprağın dostu, kardeşi, yâri, canı, cananı olmak demektir.
ve onca çabaya rağmen iyileşememesi etrafındaki insanların Bir insanın toprağın adamı olması kadar güzel bir şey yoktur.
hastalığın sadece maddi etkilerini göz önünde bulundurmaları, Mayamızın toprak olduğunun, topraktan yaratıldığımızın, yine
psikolojik etkisini göz ardı etmeleriyle ilgilidir. Bu psikolojik toprağa gideceğimizin bir ifadesidir. Günümüz şartlarında
etki sonucu çocuk kendisini değersiz, ihmal edilmiş ve diğer herkes birinin adamıyken toprağın adamı olmak ince, zarif bir
insanlardan eksik görmektedir. Ailesi zengin olduktan sonra anlayışa sahip olmak demektir.
ona tedavi imkânları sunmuş, onu hava değişimi için farklı
ortamlara götürmüş, gezintilere çıkarmış, süslü elbiselerle onu 3. Her zaman köy yaşamını arzulamışımdır. Şehirde insanlar be-
teselli etmeye çalışmış ancak bunların hiçbiri işe yaramamıştır. ton yığınlarının arasında kaybolmaktadır. Baharın gelişini, bir
Çünkü çocuğun aradığı asıl ilaç, bu maddi tedavi yöntemleri ağacın çiçek açışını, meyveye duruşunu göremeden bir ömür
değil, ona kendisini değerli hissettirmekle içindeki boşluğu geçirmektedir. Köy yaşamını görmemiş bir çocukluk dönemi-
dolduracak insancıl bir yaklaşımdır. nin eksik olduğu kanaatindeyim.
4. Hayatı boyunca kimseyi incitmemiş, ancak kendisi çok in-
2. Hasta çocuğun etrafından görmek istediği ve onu ruhen doyu-
racak olan yakın ilginin sembolüdür. cinmiş bir adam. Ekmeğini taştan çıkarmış, namerde muhtaç
olmamış. Evlatlarını da muhtaç etmemiş. Yeri gelmiş en güzel
İnsanlara karşı kendisini kapatan hasta çocuğun içini açabildi- yemekleri yemiş, yeri gelmiş ekmeğini kuru soğanla ayrana
ği bir sırdaştır. katık etmiş. Sessiz yaşamış. Rabbinin huzurunda eğilmiş sa-
Hastalığının sadece maddi boyutuyla ilgilenilmesine karşı dece, başka da kimseye eyvallah etmemiş. Zaman çok çabuk
çocuğun tepki gösterme biçimidir. geçmiş. Ancak tüm hayatını dolu dolu yaşamış. Hiç pişmanlık
duymamış gözü tok, cömert bir adam.
3. Yaşadığı olumsuz durumları başkasına yaşatmayacak, dilenci
çocuğa karşı olumlu bir davranış sergileyecek şekilde hikâyeyi 5. İkisi de doğayı kendilerinden bir parça olarak görmektedir.
kurgulardım.
Etkinlik No.: 38
4. Maddi ve manevi boyutlarıyla bir bütün olan insanın tek yönlü
göz önünde bulundurulması. Bazen biyolojik bazen psikolojik 1. Yazarın bu hikâyede vermek istediği mesaj insanlarla dalga
boyutunun göz ardı edilmesi. geçmememiz ve onlara hoşlanmayacakları lakaplar takmama-
Meslek kavramının yalnızca bir geçim aracı olarak görülmesi mız gerektiğidir. Yazar bu mesajı başarılı bir şekilde vermiştir.
ve meslek etiğine gereken önemin verilmemesi.
Maddi imkânlara sahip olmanın insanın bütün problemlerini 2. Arkadaşlarıma tepkim çok sert olurdu. Hatta onlarla kavga et-
çözebileceğine dair yanlış düşünce. meyi bile düşünebilirdim. Ancak Celil içe kapanık ve pasif bir
kişiliğe sahip olduğundan tepkisi de çok naif olmuştur. Yazar
bu konuda başarılıdır.
Etkinlik No.: 36
3. Son kısımdaki mektup hikâyenin kahramanı Celil’in duygu-
1. Katılıyorum. Çünkü insan konuşurken hesap yapmaz ve daha larını, yaşadığı üzüntünün boyutlarını daha iyi anlamamızı
içten konuşur. Yalan söylemek için düşünüp plan yapmak sağlamaktadır. Mektup olmasaydı hikâyenin mesajını anlama-
gerekir. mız daha zor olacaktı.
Katılmıyorum. Çünkü insan konuşma esnasında söylemek 4. Bu hikâyeyi, hikâyenin vermek istediği mesajın güzelliği ve
istediklerini çok net söyleyemeyebilir. Ancak yazınca düşünüp yazarın bunu ortaya koymadaki başarısı nedeniyle arkadaşları-
söylemek istediğini kurgulama fırsatı bularak kendini daha ma tavsiye ederdim.
doğru ve net anlatabilir.
Etkinlik No.: 39
2. Bu bir ilerleme gibi görülmesine rağmen aslında bir gerileme-
dir. İnsanlığın yıllarca biriktirdiği bilgi ve hikmeti kaybetmesi 1.
yani derinliğini ve gerçekliğini yitirmesidir. Hikâyede anlatılan genel anlamda güçlünün güçsüze karşı yap-

500