Page 34 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

1.2.2.3. Proteinler

Proteinler, canlıların yapısında en fazla bulunan organik molekül-
lerdir. Organizmanın gerçekleştirdiği tüm yaşamsal faaliyetlerde
görev alan ve yapılarında; karbon, hidrojen, oksijen, azot ele-
mentleri ile birlikte kükürt elementi bulundurabilen polimerlerdir.
Proteinlerin monomerleri amino asitlerdir. Bir amino asidin yapı-
sında, merkezdeki karbon atomuna bağlı; bir hidrojen atomu, bir
amino grubu, bir karboksil grubu ve “R” ile sembolize edilen de-
ğişken (radikal) grup vardır (Görsel 1.56). Canlılarda bulunan 20
Karekod 1.4:
Proteinler farklı amino asidin değişken grupları birbirinden farklıdır. Bu amino
asitlerin büyük bir kısmı insan vücudunda üretilebilir. İnsan vücu-
dunda üretilemeyenler dışarıdan besinlerle alınmak zorundadır.
Bunlara temel (zorunlu) amino asitler denir.

Karboksil
grubu

Amino
grubu

Değişken
grup
ARAŞTIRINIZ Görsel 1.56: Amino asidin yapısı
İnsan vücudunda sentezleneme-
Bir amino asidin karboksil grubu diğer amino asidin amino grubu
yen amino asitler hangileridir?
Araştırınız. ile etkileşime girer. Dehidrasyon tepkimesi ile bir molekül su açığa
çıkarak peptit bağı kurulur ve dipeptit oluşur (Görsel 1.57).

Peptit bağı

aa + aa aa aa + H O
1 2 1 2 2

Amino asit + Amino asit Dipeptit Su
1 2

Görsel 1.57: Dipeptit oluşumu

46
Yaşam Bilimi Biyoloji