Page 34 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite
P. 34
Türkiye’nin ihtiyacı olan ekonomi ve sanayi alanına aynı oranda yansımadı. Türkiye’nin bu alanlardaki
boşlukların doldurulması yönündeki tüm girişimleri ABD tarafından göz ardı edildi.
NATO etkisi ve desteğiyle Türkiye’de yapılan askerî yatırımlar ve oluşumlar şunlardır:
• Yapılan teçhizat ve silahların kullanımını öğretmek için ABD ve diğer NATO ülkelerinden Türkiye’ye
askerî uzmanlar geldi. Bu uzmanlar Türk askerî okullarında ve askerî akademilerde görevlendirildi.
• Gelen uzmanlar Türk askerî eğitim sistemini şekillendirmeye başladı. Sonrasında Türk askerî siste-
mi tamamen ABD modelini alarak kökten değişime uğradı.
• Gelen askerî yardımlarla İzmir NATO Güney Komutanlığı kuruldu, Adana İncirlik Hava Üssü inşa
edildi. Ayrıca Çiğli, Diyarbakır, Trabzon, Samsun, Gölbaşı, Karamürsel gibi bölgelerde de askerî
üsler inşa edildi. 1970 yılında bu üslerdeki Amerikalı personel sayısı 25 bine ulaştı.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin Tehdit Algısında Değişim
Türkiye, Atatürk zamanındaki çok yönlü dış siyasetten uzaklaşıp NATO merkezli bir siyaset izleme-
siyle ABD güvenlik çemberine dâhil edildi. Türkiye’ye yapılan ciddi boyuttaki askerî yardımlarla millî
savunma sanayisi, kurulmadan sonlandı. Devletin yurt içinden temin etmeye çalıştığı askerî ihtiyaçlar
ABD tarafından karşılandı.
ABD ve NATO’nun SSCB’yi etkisiz hâle getirmek için oluşturduğu Çevreleme Politikası doğrultu-
sunda Türkiye de bazı hamlelerde bulundu. SSCB tehlikesine karşı 1953’te Türkiye’nin girişimleri ve
Yunanistan ile Yugoslavya’nın katılımıyla Balkan İttifakı imzalandı. Türkiye ve Irak tarafından 1955’te
kurulan Bağdat Paktına İngiltere, Pakistan ve İran da katıldı. Bu paktın amacı SSCB tehdidine karşı
Arap ittifakının kurulmasıydı fakat Irak dışında hiçbir Arap ülkesi pakta katılmadı. Bununla birlikte SSCB,
Arap ülkelerinde Bağdat Paktı karşıtı taraftarlar bulup Orta Doğu’ya daha kolay yerleşti. Pakt, amacına
ulaşamadığı gibi Türkiye’nin Arap dünyası ile olan ilişkilerine de zarar verdi.
Türkiye, 1960’lı yıllarda Kıbrıs Meselesi’nin ortaya çıkmasıyla ittifak içerisinde olduğu Batı Bloku’n-
dan beklediği desteği bulamadı ve uluslararası politikada yalnızlığa düştü.
3.5 DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN
SİYASİ, SOSYOKÜLTÜREL VE EKONOMİK GELİŞMELER
3.5.1. Toprak Reformu ve Demokrat Partinin Kurulma Süreci
Türkiye’de 1930’lu yıllarda gündeme ge- ÇTK ÖNCESİNDE TÜRKİYE’DEKİ
len toprak reformu, devlete veya şahıslara TARIM ARAZİSİ DAĞILIMI
ait tarım arazilerinin tarım üretiminde çalışan
ve üretim için yeterli toprağa sahip olmayan
kişilere dağıtılmasıdır. Bu uygulamayla top- ÇİFTÇİ AİLE
rakta mülkiyet dağılışının adil hâle getirilme- DÖNÜM SAYISI
si, işçilerin sosyal ve ekonomik durumlarının
iyileştirilmesi hedeflenmiştir. 1937 yılı meclis 1 ile 20 406.208
açış konuşmasında Mustafa Kemal Atatürk: 20 ile 40 216.736
“Bir defa, memlekette topraksız çiftçi bırakıl- 40 ile 75 188.033
mamalıdır. Bundan daha önemlisi de bir çiftçi 75 ile 200 163.269
ailesini geçindirebilen toprağın hiçbir sebep ve 200 ile 1000 71.990
suretle bölünmemesidir.” demiştir. II. Dünya
Savaşı’nın çıkması konunun savaş sonrasına 1000 dönümden fazla 1876
bırakılmasına neden olmuştur. Erdal İnce, Köylüyü Topraklandırma Kanunu’nun Türk
II. Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile 1945’te Siyasal Yapısının Oluşumu Üzerindeki Etkileri, 2006
Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (ÇTK) mec-
126
