Page 38 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite

1946 seçimleri sonucunda iki siyasi parti (CHP ve DP) meclise girdi. 1946-1950 yılları arasında iki
parti arasında gerginlikler yaşansa da TBMM, çok partili hayatın gerektirdiği yasal değişimleri yaptı
(Grafik 3.1 ve 3.2).

61 7 1 1
(%13,1) (%1,5) (%1,5) (%1,5) 69
(%13,1)

416
397 (%85,4)
(%85,4)

Erol Tuncer, Osmanlıdan Günümüze Seçimler 1877-1999, s. 132’den uyarlanmıştır.
Grafik 3.1: 1946 milletvekili genel seçim sonuçları Grafik 3.2: 1950 milletvekili genel seçim sonuçları

ETKİNLİK
4.

Seçimlerde Çoğunluk Sistemi

Ülkemizde tek dereceli seçim sitemine geçilmesiyle çoğunluk sistemi kabul edildi. Çoğun-
luk sistemi 1946, 1950, 1954 ve 1957 seçimlerinde uygulandı. Bu uygulamada bir seçim çev-
resinde birden çok milletvekili seçiliyor ve siyasi partiler seçilecek milletvekili sayısı kadar aday
belirleyerek listelerini oluşturuyordu. Bir seçim çevresindeki milletvekillerinin tümü en fazla oy
alan parti tarafından kazanılıyor, diğer partiler milletvekili çıkaramıyordu.
Erol Tuncer, 1950 Seçimleri, TESAV Yayınları, s.12-15

Yukarıdaki metinde açıklanan çoğunluk sisteminin ortaya çıkarabileceği sonuçları,
temsil ve istikrar açısından tartışınız.

1948’de Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklikler:
• Seçim kurullarının yapısı değiştirilerek katılım genişletildi. Siyasi parti temsilcilerinin seçim kurulla-
rında yer alması kabul edildi.
• Belediye başkanı ve meclis üyeleri seçim komisyonlarında görev almayacak, komisyon üyeleri se-
çim kurullarınca yalnızca seçmenler arasından seçilecekti.
• Partilerin ve bağımsız adayların temsilcileri, seçim komisyonlarında seçim işlemlerini izleyebilecekti.
• Oyların kapalı oy verme yerinde verilmesi zorunlu tutuldu, böylece gizli oy ilkesi güvence altına
alındı.

130