Page 38 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 1.Ünite

Suda Çözünen Vitaminler
B Grubu Vitaminleri
• Genellikle et, süt, yumurta, karaciğer, yeşil sebzeler, kuru
yemiş, tahıllar ve meyvelerde bulunur (Görsel 1.57).
• Bazı bileşik enzimlerin yapısında koenzim olarak iş yapar.
• Bazı B vitaminleri insanın kalın bağırsağında yaşayan
bakteriler tarafından üretilebilir.
• B grubu vitamin eksikliğinde beriberi, pellegra, yorgunluk,
kaslarda kramp, anemi, saç dökülmesi, sinirsel bozukluk,
zihin bulanıklığı ve bunama görülebilir.
C Vitamini Görsel 1.57: B vitamini içeren bazı besinler
• Genellikle taze sebze ve meyvelerde bulunur (Görsel 1.58).
• Hava ile temas ettiğinde ya da sıcaklığın etkisiyle çabuk
bozulur.
• Antioksidan özellik gösterir.
• Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde ve diş sağlığının
korunmasında etkilidir.
• C vitamini eksikliği diş eti kanamasına, hâlsizliğe, eklem-
lerde ağrıya ve yaraların geç iyileşmesi şeklinde kendini
gösteren skorbüt hastalığına sebep olabilir.
• Kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demir ve folik
asidin kana geçmesini kolaylaştırıp kansızlığı önlemede
etkilidir.
• Uzun süreli eksikliğinde kılcal damarlarda çatlama ve diş
eti çekilmesi görülebilir. Görsel 1.58: C vitamini içeren bazı besinler

Yağda Çözünen Vitaminler
A Vitamini
• Et, karaciğer, balık, süt, yumurta ve tereyağı gibi hayvan-
sal gıdalarda; koyu yeşil ve turuncu renkli sebzelerde bolca
bulunur (Görsel 1.59).
• Besinlerle provitamin A şeklinde alınıp ince bağırsak ve ka-
raciğerde A vitaminine dönüşür.
• Eksikliğinde deride keratin miktarı artar ve pul pul dökül-
meler görülür.
• Bağışıklığın güçlenmesine etki eder. Kızamık hastalığında
A vitamininin önerilmesinin nedeni budur.
• Uzun süreli A vitamini eksikliğinde gece körlüğü oluşabilir. Görsel 1.59: A vitamini içeren bazı besinler
• Hücre farklılaşmasındaki rolünden dolayı A vitamini,
sperm oluşumu ve embriyonun gelişimi için gereklidir.
D Vitamini
• Et, karaciğer, balık, süt, yumurta ve tereyağı gibi besinlerde
bulunur (Görsel 1.60).
• Besinlerle alınan ya da deride güneş yardımıyla üretilen
provitamin D karaciğerde daha sonra böbrekte çeşitli tepki-
melerle D vitaminine çevrilir.
• D vitamini sıcaklığa dayanıklıdır, fakat hava ile temas etti-
ğinde ve ışığın etkisiyle yapısı bozulabilir.
• D vitamini eksikliğinde besinlerle alınan kalsiyum ve fos-
for mineralleri, ince bağırsaktan yeterince emilemez. Bu- Görsel 1.60: D vitamini içeren bazı besinler
nun sonucunda çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteoma-
lazi hastalıkları oluşur. Her iki hastalıkta da kemik mineral
yoğunluğunda bozulma ve kemiklerde yumuşama söz konusudur. Çocuklarda tedavi gecikirse uzun
kemiklerde şekil bozuklukları ortaya çıkar.
• D vitamininin vücuda normalden fazla alınması eklemlerin ve yumuşak dokuların kireçlenmesine
neden olur.
50