Page 17 - Fen Lisesi 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

y
o
Örnek: Yatayla 53 açı yapan, büyüklüğü 100 N olan F kuv-
vetinin yatay ve düşey bileşenlerini çiziniz. Büyüklüklerini F
hesaplayınız.
^ sin53 = c 0,8;cos 53 = c 0,6h
53c
O
x
Çözüm: F kuvvetinin yatay ve düşey bileşenlerinin büyüklükleri. y

F x = F $ cos53c F y = F $ sin53c F
F y
= 1000,6$ = 1000,8$

F x = 60N F y = 80N olarak bulunur.
53c
O x
F x

ÇALIŞMA KÖŞESİ 9

o Cevap
Büyüklüğü 50 N olan F kuvveti düşeyle 53 açı
yapmaktadır.
y

F

53c
x
O
F kuvvetinin yatay ve düşey bileşenle-
rini çiziniz. Büyüklüklerini hesaplayınız.
c
^ cos53 = c 0,6;sin 53 = 0,8h

Vektör bileşenlerinin büyüklükleri her zaman pozitif ve
skaler bir büyüklüktür. Orijin referans alındığında bileşen-
y
lerinin önlerine + ve − işareti koymak bu gerçeği değiş-
A A
tirmez. Bu işaretler vektörün bileşenlerinin yönünü ifade
+ A y
eder. Vektör bileşenleri +x ve +y yönünde olduğunda II. Bölge I. Bölge
pozitif, −x ve −y yönünde olduğunda negatif işaretlenir.
Bileşenlerin işaretini belirleyen etmen, yatayla yaptığı -x a
O
açının trigonometrik değeridir. A vektörünün yatay eksen- - A x + A x x
le yaptığı a açısı, x ve y bileşenleri sırasıyla A x ve A y III. Bölge IV. Bölge
olmak üzere - A y
o o
0 < a < 90 (I. Bölge) ise A x ve A y pozitif A A
o o
90 < a < 180 (II. Bölge) ise A x negatif, A y pozitif -y
o o
180 < a < 270 (III. Bölge) ise A x ve A y negatif
o o
270 < a < 360 (IV. Bölge) ise A x pozitif, A y negatif Şekil 1.20: A vektörünün I, II, III ve IV. bölge-
lerdeki bileşenlerinin gösterimi
işaretini alır (Şekil 1.20).

27