Page 55 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe 5A grubu elementlerinin atom
yarıçapı artar, iyonlaşma enerjileri azalır. Buna bağlı olarak grupta aşa-
Tablo 1.21: 6A Grubu Elementleri-
ğı inildikçe ametalik özellik azalır, metalik özellik artar. nin Elektron Dizilimi
Antimon, bizmut ve arsenik kristal yapılı elementlerdir. Antimon de-
6A
ğişik alaşımların eldesinde, arsenik bileşikleri zehirli olduğundan tarım
ilaçları ve fare zehri üretiminde kullanılır. Bizmutun alaşımları, elektrik
2
sigortalarında ve yangın söndürücülerde kullanılır. 8 O: [He] 2s 2p 4

2
6A Grubu Elementleri (Kalkojenler) S: [Ne] 3s 3p 4
16
6A grubu (16. grup) elementlerine kalkojenler denir. Bu grupta sıra-
sıyla O, S, Se, Te, Po, Lv elementleri bulunur. Gruptaki oksijen, kükürt Se: [Ar] 4s d 4p 4
2 10
34
ve selenyum elementi ametal, tellür ve polonyum elementi yarı metal,
polonyum ve livermorium elementleri radyoaktif olup livermorium ya-
10
Te: [Kr] 5s 4d 5p 4
2
pay bir elementtir. 52
14
10
Po: [Xe] 6s 4f 5d 6p 4
2
6A grubundaki elementlerin elektron dizilimi 84
2
4
2
14
10
4
10
4
2
...ns np ;…ns (n-1)d np ; ...ns (n-2)f (n-1)d np şek-
lindedir (Tablo 1.21). Lv: [Rn] 7s 5f 6d 7p 4
14
10
2
116
2
6A grubu elementlerinden oksijen ve kükürdün elektron dizilimi ns
4
np şeklindedir. Bu elektron dizilimi, aynı periyottaki soy gaz elektron
dizilimine yakın olduğu için 2 elektron kolaylıkla p orbitallerine yerleşe-
bilir. Oksijen ve kükürt metallerle oluşturduğu oksitli ve sülfürlü iyonik Bilgi Kutusu
bileşiklerde -2 yükseltgenme basamağına sahip olur. Örneğin oksijen
Oksijen, elektron alma eğilimi
ve kükürdün sodyum metali ile yaptıkları Na O ve Na S iyonik bileşikle-
2 2 yüksek bir element olduğu için
rinde oksijen ve kükürdün iyon yükleri -2’dir. Oksijen florla yaptığı OF
2 yükseltgen özellik gösterir.
kovalent bileşiğinde +2 yükseltgenme basamağı alırken H O , Na O
2 2 2 2
gibi peroksitlerde -1, KO gibi süperoksitlerde -1/2 yükseltgenme basa-
2
mağı alır.
Grubun önemli elementi olan kükürt SF , SO , SO gibi kovalent bi-
2 2 3
leşiklerde sırası ile +2, +4 ve +6 yükseltgenme basamaklarını alır.
Oksijen atmosferde O (g) ve stratosferde O (g) hâlinde, kükürt ise
2 3
S (k) hâlinde bulunan moleküler yapılı elementlerdir.
8
Selenyum -2, +2, +4 ve +6 yükseltgenme basamağına, tellür -2, +4 Tablo 1.22: 7A Grubu Elementleri-
nin Elektron Dizilimi
ve +6 yükseltgenme basamağına sahip bileşikler oluşturabilir. Polonyu-
mun metalik karakteri gruptaki diğer elementlerden daha fazla olduğu 7A
için bileşiklerinde +2 yükseltgenme basamağını alır.
Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe 6A grubu elementlerinin atom F: [He] 2s 2p 5
2
9
yarıçapı artarken iyonlaşma enerjileri azalır. Buna bağlı olarak grupta
aşağı doğru inildikçe ametalik özellik azalır, metalik özellik artar. CI: [Ne] 3s 3p 5
2
17
7A Grubu Elementleri (Halojenler)
2 10
Br: [Ar] 4s d 4p 5
7A grubu (17. grup) elementlerine halojenler denir. Bu grupta sırasıy- 35
la F, Cl, Br, I, At, Ts elementleri bulunur. Bu gruptaki elementlerin hepsi
10
2
I: [Kr] 5s 4d 5p 5
ametaldir. Gruptaki astatin, tennesine elementleri radyoaktif olup tenne- 53
sine elementi yapay elementtir.
2
14
10
At:[Xe] 6s 4f 5d 6p 5
85
7A grubundaki elementlerin elektron dizilimi
10
5
2
2
5
2
10
5
14
…ns np ;…ns (n-1)d np ; ...ns (n-2)f (n-1)d np şek-
10
Ts: [Rn] 7s 5f 6d 7p 5
2
14
lindedir (Tablo 1.22). 117
67
KİMYA 11. SINIF