Page 22 - Fen Lisesi Matematik 12 | 2. Ünite
P. 22

Aritmetik Dizi

                                                     Boy (cm)
                                                                                    66
                                                                              62
                                                                        58

                                                                 54
                                                           50
                                                                                             Yıl
                                                          2012 2013 2014 2015 2016

                             Görsel 2.3       Yukarıda 2012 yılında dikilen bir ağacın yıllara göre uzama grafiği veril-
                               Fidan          miştir. Bu grafikte görüldüğü gibi ağacın boyu doğrusal olarak uzamıştır.
                                              Ağacın yıllara göre boy uzunluğunu gösteren dizi analitik düzlemde gös-
                                              terildiğinde bu dizinin elemanlarının bir doğru üzerinde olduğu görülür.

                                                                                                      n
                                              Boy (cm)                        Doğru  denklemi  y =  m x +  oldu-
                                                                              ğundan  genel  terimi  a =  dn +
                                                                                                           k
                                                 66                                                 n
                                                                              olan bir dizinin ardışık terimleri ara-
                                                 62                           sındaki fark
                                                                                        d n + g
                                                                                                 k
                                                                              a n1+  -  a = ]  1 +- ] dn +  kg
                                                 58                                  n
                                                                                      =  dn + +-   dn -  k
                                                                                            d
                                                                                                k
                                                 54                           a n1+  -  a =  d şeklinde bulunur.
                                                                                     n
                                                 50
                                                                              d sabit bir sayı olduğundan  a  dizi-
                                                                                                       n
                                                      1   2  3   4  5  n      sinin terimleri arasındaki fark eşittir.
                                              TANIM
                                              Ardışık herhangi iki terimi arasındaki farkı eşit olan diziye aritmetik dizi
                                              denir.



                                               a 1 , a  2 , a 3 , .., a n ,... dizisi bir aritmetik dizi olsun. Bu durumda
                                               a -  a =  a -  a =  a -  a =  ... =  a n1+  -  a =  ... =  olacak şekilde bir
                                                                                          d
                                                                4
                                                            2
                                                        3
                                                2
                                                                    3
                                                                                  n
                                                    1
                                               d !  R  sayısı vardır. d sayısına aritmetik dizinin ortak farkı denir.
                                              Aritmetik dizinin terimleri arasındaki fark d olduğundan  a  aritmetik
                                                                                                n
                                              dizisinin terimleri
                                               a =  a +  d
                                                2
                                                    1
                                               a =  a +  2d
                                                    1
                                                3
                                               a =  a +  3d
                                                4
                                                    1
                                                 h
                                               a =  a + ] n - g
                                                           1 d
                                                    1
                                                n
                                              olur. Buradan  a  aritmetik dizisi
                                                            n
                                               ^ a h  = ^ a ,a +  d, a +  2d, a +  3d, ...,a + ] n - g
                                                                                           1 d, ...h
                                                 n
                                                       1
                                                                 1
                                                                         1
                                                                                    1
                                                          1
                                              şeklinde yazılabilir.
                                               a  aritmetik dizisinin genel terimi  a =  a + ] n - g  biçiminde bulunur.
                                                                                         1 d
                                                                                  1
                                                                              n
                                                n
                                                        Diziler
                104
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27