Page 84 - Fen Lisesi Matematik 9 | Denklemler ve Eşitsizlikler
P. 84

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER

               4. ÖRNEK

               a 2  0 2  b olmak üzere
               6  ^ b - h 6  5  a -  4  ^ a - bh işleminin sonucunu bulunuz.
                             5
                                        4
                     a +
               ÇÖZÜM
                             5
                                                    a
               6  ^ b - h 6  5  a -  4  ^ a - h 4  b -  a +-  a -  b  =-^ b - h  a  a -  bh
                                      b =
                     a +
                                                                     a +- ^
                                              .           .
                                                                     a
                                                                            a
                                                                        a
                                                 _ -i   _ +i  =- b ++- +       b
                                                              =  abulunur .
               5. ÖRNEK
               5  3  x 2-  =  3  27  x 1-   denkleminin çözüm kümesini bulunuz.

               ÇÖZÜM
                5  3 x 2-  =  3  27 x 1-   eşitliği köklü ifade içeren bir denklemdir. Bu ifade, kökten kurtarılıp rasyonel üslü
            ifadeye dönüştürülürse
                                           x 1-
                                   x 2-
                5  3 x 2-  =  3  27 x 1-  &  3 5 =  27 3
                                   x 2-     x 1
                                             -
                                          3
                               &  3 5 = ^ 3 h  3
                                   x 2     x 1
                                           -
                                   -
                               &  3 5 =  3  . 3  3
                                  x -  2
                                         x
                               &   5   =-   1
                                     2
                               & x -=    x 5 - 5
                               &  3 =  x 4
                                     3               3
                               &  x =  4   bulunur. Ç = & 0  olur.
                                                     4
                         1
                  n  a =  a n  eşitliği, köklü sayıların aslında üssü rasyonel olan birer üslü sayı olduğunu gösterir. Bunun
               sonucu olarak üslü sayılarla ilgili özellikler kullanılarak köklü sayılara ilişkin aşağıdaki özellikler yazılabi-
               lir:
                                                       1
                                                             1 .
                                                               n
                                                                  a
                               2
                 1.  n !  Z + ,n $  olmak üzere ^ n  ah n  = _ a n i n  =  a n =  olur.
                        2            5            3
                    ^  2h  =  , 2  ^ 5  - 2h  =-  , 2  ^ 3  5h  =  5
                                            2
                 2.  x !  R + ;a $  0 ,n !  Z + ,n $  olmak üzere  x $  n  a =  n  ax$  n
                    3 $  2 =  23$  2  =  29$  =  18  ve 2 $  3  5 =  3  52$  3  =  3  58$  =  3  40
                                                                      m
                                                               1
                                                                             m
                                       0
                 3.  ,mn !  Z + ;n $  2 ,a $  olmak üzere ^ n  ah m  = _ a n i m  =  a n =  n  a  olur.
                                                        5
                            1
                                             1
                      2 =  2  2 =  2 2 1 ,  3  5 =  3  5 =  5 3 1 ,  4  7 =  7 4 5
                                                                          n
                                                             n
                                                                                    y
                                                                    n
                 4.  n !  Z + ,n $  2  ;a $  0 ;, ,x yz !  R  olmak üzere  xa +  ya -  za = ^ x +-  zh n  a  dir.
                    (Köklü sayılarla toplama ve çıkarma)
                                               5
                                           3
                    - 32 +  52 +  22 = -+ +       2g  2 =  4 2
                                         ]
                                            5
                                                         3
                            3
                     3
                                   3
                    25 -   55 +  65 = ]  2 -+   6g 3  5 =  3 5
            170 | Fen Lisesi Matematik 9
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89