Page 158 - Matematik 9 | Kavram Öğretimi Çalışması
P. 158

DERSİN ADI 9


          3.  Birbirine benzeyen resimlerin oranları birbirine eşittir. 1 ve 5. re-  Çalışma No.: 47
                                  5
                                     6
             simlerin oranları arasındaki ilişki  =  şeklindedir.
                                  5
                                     6
                                                 6
             2, 3 ve 4. resimlerin oranları arasındaki ilişki   4 6  =  10  =  şek-  1. Yönerge:
                                              15
                                                 9
             lindedir.                                     Ters orantı: İki büyüklükten biri artarken diğeri aynı oranda
             Orantı: İki ya da daha fazla oranın eşitliğine orantı denir.  azalıyorsa bu iki büyüklük için “ters orantılıdır” denir.
          2. Yönerge:                                   2. Yönerge:
                           İfadeler                        �  Verilen birbirlerine perçinli dişli çarklarda yarıçapı büyük
                                                             olan çark daha az sayıda dönecektir. Dönme sayısı ile çarkın
             Sınava  hazırlanan  Ahmet’in  her  bir  dersten  günde   yarıçapı ters orantılıdır.
             çözdüğü soru sayısını 2 katına çıkarması  ✔
                                                             Koordinat düzleminde verilen grafik üzerindeki noktaların
             Bir marangozun 25 cm x 32 cm boyutlarındaki tahta   apsis ve ordinatları ters orantılı olarak değişmektedir.
                                                           �
             parçası ile bu tahta parçasının ölçülerini referans ala-  Tahterevallide  taraflardan  biri  yerden  belli  bir  mesafede
             rak eni ve boyu 5 er cm kısa olacak şekilde başka bir   Y  yükselirken diğer taraf da aynı miktarda aşağı inmektedir.
             tahta parçası kesmesi                           İki  taraf  arasında  bulundukları  yükseklik  anlamında  ters
             Hatice Hanım’ın tarifini internette gördüğü limona-  orantılı bir ilişki vardır. İfadesi yanlıştır.
             tayı  malzeme  listesindeki  tüm  bileşenlerin  yarısını   ✔  Çünkü ters orantılı iki çokluğun çarpımı her durumda sa-
             kullanarak yapması                              bit  olmalıdır.  Örneğin  tahtarevallide  bir  taraf  yerden  20
             12 erkek, 16 kız öğrenciden oluşan bir sınıfa 2 kız,   birim  yüksekte  iken  diğer  taraf  10  birim  yüksekte  olsun.
             2 erkek gelmesi ile kız ve erkek sayıları arasındaki   20.10=200 olur. Şimdi bir taraf 5 birim aşağı insin. Diğer ta-
             oransal ilişki                                  raf da 5 birim yukarı çıkmış olacaktır. Böylece yükseklikler
             Mimar Duygu Hanım’ın, bir eve ait odaların krokisini   çarpımı 15.15=225 olacaktır. Yani yerden yükseklikler ara-
                                                             sında artış ve azalış olmasına rağmen bu durum ters orantılı
             bilgisayarında çizmesi             ✔            bir durum oluşturmamaktadır.
          Çalışma No.: 46                               Çalışma No.: 48
         1. Yönerge:                                    1. Yönerge:
            Doğru orantı: Verilen iki çokluktan biri artarken diğeri de   Yüzde: Paydası 100 olan kesirlerdir. Bir başka deyişle bir bütünü
            aynı oranda artıyorsa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda   100 eşit parçaya böldüğünüzde bölünen şeyin K kadar parçası yüz-
            azalıyorsa bu çokluklara “doğru orantılı çokluklar” denir.  de K olarak ifade edilir. Yüzde kavramını sembolü % şeklindedir.
                                                        2. Yönerge:
         1.  Kısa kenar uzunluğu 2 birim ve uzun kenar uzunluğu 4 birim
             olan bir dikdörtgen düşünelim.             1.                 İfadeler             D/Y
             Kenar  uzunlukları  %50  arttırılırsa  yeni  oluşacak  dikdörtgenin
             kısa kenar uzunluğu 3 birim ve uzun kenar uzunluğu 6 birim   1.Yatak odası tüm evin %25'i kadar alan kaplamaktadır.  Y
             olacaktır. Yani kısa kenar uzunluğu 2 birim iken 3 birim olmuş-  2.Çalışma odası evin %10'luk kısmını kaplamaktadır.  D
             tur ve uzun kenar uzunluğu da aynı oranda artarak 4 birim iken   Salon ve yatak odası evin %60'lık kısmını kaplamak-  Y
             6 birim olmuştur. Yeni fotoğrafın kenar uzunlukları ile ilk fotoğ-  3. tadır.
             rafın kenar uzunlukları birbirleriyle doğru orantılıdır.  Birinci ifade yanlıştır. Ev 120 metrekare olduğuna göre yatak odası-
             İlk fotoğrafın kısa kenar uzunluğu =  2  = İlk fotoğrafın uzun kenar uzunluğu =  4  24  1
                                                                                   5
                                                                             120
             Yeni fotoğrafın kısa kenar uzunluğu  3  Yeni fotoğrafın uzun kenar uzunluğu  6  nın evin kaçta kaçı olduğunu            =          şeklinde buluruz.
             Bu doğru orantının orantı sabiti   2  ya da pay kısmına yeni   İkinci ifade doğrudur. Çalışma odasının alanını buluruz.
                                  3                                                 12  1
                                                                    2
             fotoğrafın kenar uzunlukları, payda kısmına da ilk fotoğrafın  120-108=12 m dir. Yüzdesini bulursak         =        = %10 olur.
                                                                                        10
                                                                                   120
             kenar uzunlukları yazılırsa orantı sabiti   3  olacaktır.  Üçüncü ifade yanlıştır. Salon ve yatak odası 36+24=60m  olur.
                                                                                               2
                                       2
                                                             60
                                                                 1
          2. Yönerge:                                                 =      = %50 olur.
                                                                 2
                                                             120
                                                Doğru
                                         Doğru
                      Durumlar                 Orantılı   Çalışma No.: 49
                                        Orantılı
                                                Değil
             Sabit hızla giden aracın aldığı yol ile har-  Yönerge:
             cadığı yakıt arasındaki ilişki  ✔             Açı: Başlangıç noktaları ortak iki ışının birleşimine açı denir.
             Sabit  hızla  giden  aracın  aldığı  yol  ile   Işınların başlangıç noktasına açının köşesi, açıyı oluşturan
             yakıt  deposunda  kalan  yakıt  arasındaki   ✔  ışınlara açının kenarları denir.
             ilişki
             Sabit öz kütleli bir sıvının kütlesi ile hac-
             mi arasındaki ilişki         ✔
             Sabit uzunlukta bir yolu gitmek için düz-
             gün  doğrusal  hareket  yapan  bir  cismin
             hızı ile yolu tamamlama zamanı arasın-  ✔
             daki ilişki
             Sabit bir iş için işçi sayısı ile işi bitirme
             zamanı arasındaki ilişki            ✔
             Trafiğe çıkan araç miktarı ile araçlardan
             kaynaklı hava kirliliği arasındaki ilişki  ✔
          156
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163