Page 266 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 20. Yüzyıl Filozoflarının Görüşleri

3. L. Wittgenstein her olay ve durumun kısacası her şeyin, 4. J. P. Sartre’a göre bizler bir gösterinin ortasında kendi-
başka olay ya da durumlardan bağımsız olarak ortaya lerini ansızın sahnede bulan aktörler gibiyiz, elimizde se-
çıktığını ifade eder. Ona göre bu dünya birbirinden bütü- naryo yok, oyunun adını veya hangi rolde oynadığımızı
nüyle bağımsız basit olayların toplamıdır. Bu sebeple bir bilmiyoruz ne yapacağımızı ne söyleyeceğimizi bilmiyoruz
olay ya da duruma dair a priori sonuçlar üretmek batıl bir evet, hatta oyunun bir yazarı olup olmadığını da bilmiyo-
itikattan başka bir şey değildir ve bu tarz sonuçları haklı ruz. Kişisel olarak bir tercih yapmalıyız, ne olacağımıza
kılacak nedensel bir bağ da yoktur. hangi rolü oynayacağımıza ya da devam edip etmeye-
ceğimize biz karar vermeliyiz. Bu gösterinin ne olduğunu
Buna göre aşağıdakilerden hangisi L. Wittgenstein’ın bilmeden yapacağımız bir seçimdir ve biz bu seçimi yap-
görüşüyle aynı doğrultudadır? maya mahkûmuz.
A) Düşünüyorum, öyleyse varım.
Buna göre J. P. Sartre, insan varoluşu ile ilgili aşağı-
B) Gerçek olan ussal, ussal olan gerçektir. dakilerden hangisinin varlığını kabul eder?
C) İdeler izlenimlerin sönük birer kopyasıdır.
A) Bilinçli bir seçim
D) Her şeyde sıkı bir zorunluluk söz konusudur. B) Sınırsız özgürlük

E) Bir şeyin var olması için yeterli bir nedeni olmalıdır. C) Belirlenmiş bir öz
D) Doğuştan donanım
Çözüm: E) Bireysel sorumluluk
Bu parçada L. Wittgenstein’ın düşüncelerine yer veril- Çözüm:
miştir. Ona göre dünya bağımsız olaylardan meydana J. P. Sartre, varoluşçuluk olarak ifade edilen düşün-
gelmiş bütündür. Bu sebeple dünya hakkında a priori celerinde insanın dünyaya atılmış ve kendi özünü be-
yani deney öncesi ya da saf akıl aracılığıyla bilgi üret- lirlemek zorunda olan bir varlık olduğunu ifade eder.
menin geçerli hiçbir yanının olmadığını ifade etmiştir. Parçada J. P. Sartre’ın varoluşçuluğunu oyun benzet-
mesiyle ifade ettiği görüşlerine yer verilmiş ve soruda
A seçeneğindeki " Düşünüyorum, öyleyse varım.” ifa-
desi R. Descartes’in saf akıl aracılığıyla ortaya koyduğu filozofun insanın varoluşu ile ilgili hangi kavramın varlı-
ğını kabul ettiğini bulmamız istenmiştir. Buna göre;
bir bilgidir.
A) J. P. Sartre, verilen parçada bilinçli bir seçimden söz
B seçeneğindeki "Gerçek olan ussal, ussal olan ger-
etmemiş hatta insanın bu seçimi gösterinin ne olduğu-
çektir.” ifadesi F. Hegel’in saf akıl aracılığıyla ortaya
nu, hangi rolü oynayacağını bilmeden yapacağını ifade
koyduğu bir bilgidir.
etmiştir.
D seçeneğindeki "Her şeyde sıkı bir zorunluluk söz ko- B) İnsanların ansızın kendilerini sahnede bulduğunu
nusudur.” ifadesine ulaşılamaz. Çünkü parçada olaylar ve seçimi yapmaya mahkûm olduğunu ifade eden J.
arasında sonuçları haklı çıkaracak bir nedensellik bağı- P. Sartre, sınırsız özgürlükten söz etmemiştir. Sınırsız
nın olmadığı belirtilmiştir. özgürlük seçim yapmama özgürlüğünü de içerir. Seçim

E seçeneğindeki " Bir şeyin var olması için yeterli bir yapmaya mahkûm olmak sınırsız özgürlüğün olmadı-
nedeni olmalıdır.” ifadesine ulaşılamaz. Çünkü parça- ğını gösterir.
da bu dünyanın, birbirinden bağımsız olayların toplamı C) Belirlenmiş bir öze sahip olmak kişinin bireysel varo-
olduğu ve olaylar arasında nedensel bir bağ olmadığı luşunu gerçekleştirmemesi demektir. Bu durumu kabul
belirtilmiştir. etmek J. P. Sartre’ın varoluşun özden önce olduğu fik-
riyle çelişir. J. P. Sartre'a göre insan önce var olur sonra
Ancak C seçeneğindeki “İdeler izlenimlerin sönük birer özünü oluşturur.
kopyasıdır.” ifadesi D. Hume’un akılcı düşünceyi eleştir-
mek ve a priori bilgi yerine a posteriori yani deney son- D) Doğuştan donanıma sahip olmak doğuştan belirlen-
rası bilgileri ön plana çıkarmak için kullandığı bir ifadedir. miş bir öze sahip olmak demektir. J. P. Sartre’a göre in-
Bu ifade L. Wittgenstein’ın düşünceleriyle aynı doğrul- san özsel olarak doğuştan bir donanıma sahip değildir.
tudadır Nasıl olacağını kendi belirler ve bu zorunlu bir belirleme-
dir.

E) J. P. Sartre’a göre kendi seçimlerini yapmaya
Cevap: C mahkûm olan insan yaptığı bu seçimden de sorumlu-
dur. Seçim yapmak bu seçimin sonucunu da üstlenmeyi
gerektirir. Sartre’ın varlığını kabul ettiği kavram bireysel
sorumluluktur.
Cevap: E

264 265