Page 66 - Matematik 9 | 3.Ünite
P. 66

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER


                                            Üslü Denklemler

                                          “2 sayısının kaçıncı kuvveti 32 dir?” olarak verilen sözel ifade matematiksel ola-
                                                                               x
                                          rak bir üslü denklem oluşturur. Bu denklem 2 = 32 olarak yazılır.
                                                                                  5
                                                                              x
                                          32 sayısı 2 nin beşinci kuvveti olduğundan 2 = 2  ise x = 5 olur.
                                                                                             n
                                                                                         m
                                                          ,, ,   ve  ,mn !
                                                      "
                                             1. x d  R - - 101         R - ! 0+  olmak üzere x = x  ise m = n olur.
                                              Yani tabandaki sayının -1, 0 ya da 1 olmadığı üslü denklemlerde eşitliğin
                                              her iki tarafındaki tabanlar eşit ise üsler de eşittir.
                                         ÖRNEK 11
                                         5 2x-2  = 625 denkleminin çözüm kümesini bulunuz.



                                         ÇÖZÜM
                                           2 x 2-  4
                                          5    =  5 & 2 x -  2 =  4
                                                       2 x =  6
                                                        x =  3  olurBu durumda Ç = ! + olur .
                                                                .
                                                                                 3
                                                                             K
                                         ÖRNEK 12
                                         81 x+2  -  9 x+6   = 0 denkleminin çözüm kümesini bulunuz.


                                         ÇÖZÜM
                                             81 x+2  - 9 x+6  = 0
                                                        81 x+2  =  9 x+6
                                                       2 x+6
                                                4 x+2
                                                      (3 )  = (3 )     (Her iki üslü sayının da tabanı 3 olarak yazıldı.)
                                                               4x+8  = 3 2x+12
                                               3
                                                         4x+8 = 2x+12
                                                              2x = 4  ve x = 2 olur.
                                         ÖRNEK 13
                                                     n
                                         2 n+3  - 2 n+1  + 2  = 112 denklemini sağlayan n değerini bulunuz.

                                         ÇÖZÜM
                                                       n
                                                n 1
                                          n 3
                                          2 ∙2  - 2 ∙2  + 2 = 112
                                              n
                                                 3
                                                    2 ∙(2 -2+1) = 112
                                                    n
                                                                  2 ∙7 = 112
                                                      n
                                                                     2  = 16
                                                         4
                                                      n
                                                                     2  = 2 ve n = 4 olur.
                                         ÖRNEK 14
                                          227$  x    81    denklemini sağlayan x değerini bulunuz.
                                          x 1  x  =  x 1  x
                                           -
                                                     -
                                         3    2 $  2   3 $
                                         ÇÖZÜM
                                                                            x
                                                                         x
                                         İçler dışlar çarpımı yapılırsa  22 $  x 1-  $  27 $  3 =  813 $  x 1-  2 $  x
                                                                                4
                                                                         x
                                                                            x
                                                                    x
                                                                   2 $ (3 3 ) $  3 =  3 $ 3 x 1-  2 $  x
                                                                                4
                                                                     x
                                                                    2 $ 3 3 x  3 $  x  =  3 $ 3 x 1-  2 $  x
                                                                        x
                                                                       2 $  3 4 x  =  3 x 3+  2 $  x
                                                                        x
                                                                       2 $  3 4 x  =  3 x 3+  2 $  x
                                                                         2 x     2 x
                                                                           4 x  x 3+
                                                                          3  =  3
                                                                           4 x =+  3
                                                                               x
                                                                           3 x =  3  vex =  1  olur .
                          144
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71