Page 8 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

1. Ünite

SIRA SİZDE

İlk Türk devletlerinin teşkilat yapısını göz önünde bulundurarak noktalı yerleri
tamamlayınız.

Hükümdar İkili teşkilat Devleti oluşturan unsurlar
1. Bilgedir. 1. Doğu (kağan) 1. Oksızlık
2. ....................... 2. ...........(..............) 2. ..........................
3. ....................... 3. ..........................
4. ....................... 4. ..........................

DEVLET
(İL)

Hanedan üyesi ko- ...................: Devlet
mutana ................... Hükûmetin başında işlerinin görüşülüp karara
denir. .................... vardır. bağlandığı yerdir.

Boylar Birliği (Konfederasyonu)
Türklerde oguş (aile) devletin temel taşıydı. Aileler birleşerek urugu (sülale) oluşturur, urug-
ların birleşmesiyle de ilk siyasi yapı olan bod-ok (boy) meydana gelirdi. Boy’un başında; iç daya-
nışmayı muhafaza etmek ve adaleti sağlamak amacıyla bağ, beğ, bi adlarıyla da bilinen boy beyi
bulunurdu. Boy beyi, boyun menfaatleri söz konusu olduğu zaman silah kullanma gücüne ve
yetkisine de sahipti. Boyların; arazisi, silahlı gücü ve hayvan sürüleri vardı.
Boy beyleri cesaretleriyle nam salmış, ekonomik durumu iyi olan ve dürüstlüğüyle tanınmış
kimseler arasından seçimle belirlenirdi. Boy beylerinin seçimine seçiçi kurul ile birlikte aileler ve
soyların temsilcileri katılırdı. Boylarda devlet teşkilatındaki meclislerin küçük bir örneği vardı.
Meclis üyelerinin aile ve soy reislerinden oluşması, halkın yönetimde etkili olduğunu gösterir.
Boy şuuru, şahısların millî kimliğinin oluşmasında önemli bir yere sahipti ve boyların ismi
onların millî kimliklerini göstermekteydi.
Boyların sosyo-politik karakteri boduna (millet) ve ile (devlet) hayat verdiği için devletin hem
kuruluşunda hem de çözülmesinde boylar önemli rol oynamışlardı.
Türk boylarının özellikleri birbirlerinden farklıydı ve her Türk boyunun birbirinden farklı
tamgaları (sembolleri) (Şema 1.3), meclisleri ve beyleri vardı.

Şema 1.3: Oğuz boylarının kullandıkları tamgalar

18