Page 18 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 2.Ünite

2. Ünite

OSMANLI TOPLUMU

YÖNETENLER YÖNETİLENLER
● Padişah ve Saray Halkı: Padişahın ailesi ve devletin ile- ● Şehirliler: Sanat, zanaat ve ticaretle
ri gelenlerinden oluşan kesim. uğraşan kesim.
● Kılıç Ehli (Seyfiye): Askerî sınıfı oluşturan kesim. ● Köylüler: Tarım ve hayvancılıkla uğ-
● Kalem Ehli (Kalemiye): Devletin bürokratik işleriyle raşan kesim. (Nüfusun çoğunluğunu
uğraşan memur kesim. oluştururlardı.)
● İlim Ehli (İlmiye): Din, hukuk ve eğitim işleri ile uğra- ● Konargöçerler: Hayvancılıkla uğraşan
şan kesim. kesim.

Osmanlı Toplumunda Millet Sistemi

Osmanlı Devleti’nde yaşayan halk, benimsedik-
leri din ve mezhep esasına göre çeşitli topluluklara
ayrılırdı. Millet sistemi olarak adlandırılan bu sis-
temde her topluluk kendi dinî hukukunu uygula-
yabilirdi.
Osmanlı Devleti’nde hâkim unsur olan Türkler-
le birlikte Araplar, Boşnaklar, Arnavutlar ve Acem-
ler gibi Müslüman topluluklar ile Rumlar, Ermeniler,
Yahudiler, Macarlar, Romenler ve Slavlar gibi gayri-
müslim topluluklar da yaşamaktaydı (Görsel 2.20).
Gayrimüslimlerin de toplumda çalışma, di-
ledikleri yerde oturma ve seyahat etme hürriyet-
leri vardı. Ayrıca onların inanç, ibadet ve öğrenim
haklarına da karışılmazdı. Gayrimüslimler de tıpkı
Müslümanlar gibi evlenme, vasi (vekil) tayin etme,
nafaka, miras, mal ve mülk edinme haklarına sa-
hipti.
Osmanlı Devleti, fethettiği ülkelerdeki millet-
lere kendi kendilerini idare etme hakkı tanımıştır.
Fatih Sultan Mehmet İstanbul’un fethinden sonra
Görsel 2.20: Farklı milletlerden oluşan kadınlar Ortodoks Rum Patrikliğine dinî ve hukuki haklar
vererek bu topluluğun sevgisini kazanmıştır. Bun-
larla birlikte, Musevilerin kendi havralarına sahip olmalarına imkân tanımış, ayrıca Ermenilerin
başına da bir patrik tayin ederek onların dinî ve kültürel haklarına dokunmamıştır. Gayrimüs-
limler sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan desteklenmiş, ibadet ve yaşamlarında da serbest
bırakılmıştır.
Osmanlıda durum böyleyken İspanya’da egemenlik kuran Hristiyanlar, Endülüs’teki Ya-
hudi ve Müslümanları tehlikeli olarak görmüş, onlara dinlerini değiştirmeleri için baskı yapmış,
göçe ve ölüme mahkûm etmişlerdir. Burada yaşayan Müslüman ve Yahudiler de uğradıkları
zulümden dolayı Osmanlı Devleti’nden yardım istemişlerdir.
Osmanlı Devleti hüküm sürdüğü süre içinde farklı unsurları barış ve huzur içerisinde
yaşattığı için Osmanlı Klasik Dönemi, Batı’da bile Osmanlı Barışı deyimi ile anılmıştır.

SORU
Osmanlı Devleti, fethettiği ülkelerin halkına kendilerini idare etme hakkı vermiş, onla-
rın kültürlerine ve inançlarına müdahale etmemiştir. Bu davranışın Osmanlı’nın varlığını
uzun yıllar sürdürmesinde ne gibi etkileri olduğunu açıklayınız.

82