Page 7 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 3.Ünite
P. 7
Türklerde Hukuk
SIRA SİZDE
“Yanan bir ateştir güç, yaklaşanları yakar!
Töre su gibi akar, türlü nimetler biter.
Töre bir su gibidir, zulüm (güç) yakan ateştir.
Duru su akıttın, (zulmün) ateşi söndü.”
Yusuf Has Hâcip, Kutadgu Bilig, Çeviren: Ayşegül Çakan, s. 166-240 (Düzenlenmiştir.)
Metne göre Türk İslam devletlerinde töre neden su ile özdeşleştirilmiştir? Yazınız.
.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
Divan-ı Mezâlim (Görsel 3.4), Türk İslam devletlerinde İslam hukukunun ortaya çıkardı-
ğı ve hemen hemen tüm İslam devletlerinde görülen çok önemli bir kurumdu. İlk Türk İslam
devletlerinde devletin temel organlarından biri olan bu mahkeme, hukuk devleti anlayışının ger-
çekleştirilmesi açısından büyük önem taşırdı. Divan-ı Mezâlim, Türk İslam devletlerinin çoğunda
devlet yönetiminin hem merkez hem taşra teşkilatında yer almıştı.
Görsel 3.4: Divan-ı Mezâlim (Temsilî)
Divan-ı Mezâlim, yargı görevinin dışında siyasi ve ekonomik alanlarda da birtakım görevleri
yerine getirirdi. Merkezde genellikle hükümdar başkanlığında toplanır, taşrada ise merkezden
özel olarak mezâlim görevlisi sıfatıyla gönderilen devlet memurları veya valiler tarafından topla-
nırdı. Divan-ı Mezâlim görevlerini vezir, hukukçu, şahit, müftü, ordu ve maliye temsilcilerinden
oluşan üst düzey bir kurul yerine getirir, burada görev yapacak olan kişilerin nitelikli ve ahlaklı
olmalarına dikkat edilirdi.
107
